Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Andrzej Antkiewicz
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Monika Kopczyńska

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2023 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w M.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7,38 zł (siedem złotych 38/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 357/23

UZASADNIENIE

wyroku

(...) sp. z o.o. w M. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty 1.409,71 zł tytułem dopłaty do wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania za szkodę komunikacyjną oraz kwoty 430,50 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych z tytułu zlecenia powodowi przez poszkodowanego wykonania kosztorysu. Powódka domagała się zasądzenia ustawowych odsetek za opóźnienie od ww. kwot od dnia 12 lipca 2022 r. do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła także o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w drodze cesji nabyła prawo do dochodzenia od pozwanego odszkodowania z tytułu szkody komunikacyjnej. Powódka twierdziła, że pozwany wypłacił poszkodowanemu z tytułu naprawy uszkodzonego pojazdu kwotę 16.644,77 zł, natomiast łączny koszt naprawy jest wyższy i wynosi 18.054,48 zł, dlatego powódce należy się dopłata do odszkodowania w kwocie 1.409,71 zł. Kwota ta została w pozwie powiększona o koszt wykonania kalkulacji naprawy przez powódkę na zlecenie poszkodowanego w wysokości 430,50 zł.

Nakazem zapłaty z 17 kwietnia 2023 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu nakazał pozwanemu zapłacić żądane kwoty wraz z odsetkami i kosztami procesu (k. 52 akt).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa, albowiem wysokość wypłaconego odszkodowania w całości rekompensuje powstałą szkodę. Pozwany zarzucił, że poszkodowany nie skorzystał z przedstawionej mu przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym propozycji naprawy uszkodzonego auta za kwotę wypłaconą przez ubezpieczyciela. Według pozwanego poszkodowany nie dochował obowiązku współpracy przy wykonaniu zobowiązania określonego w treści art. 354 § 2 k.c., tymczasem poszkodowany zobowiązany jest do lojalnego zachowania wobec zakładu ubezpieczeń, a więc do racjonalizacji kosztów oraz dążenia do minimalizacji szkody. Zdaniem pozwanej, rozważania w zakresie obowiązku poszkodowanego do niepowiększania rozmiaru szkody pozostają aktualne w sytuacji, gdy ubezpieczyciel oferuje poszkodowanemu możliwość dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu, przywracającej ten pojazd do stanu sprzed szkody, we współpracującym z zakładem ubezpieczeń warsztacie, za łączną cenę naprawy uwzględniającą wynegocjowane rabaty. Pozwany zaznaczył, że podjął współpracę z (...) sp. z o.o., która z kolei współpracuje z wyselekcjonowanymi pod względem jakości świadczonych usług warsztatami naprawczymi na terenie całej Polski. W ramach tej współpracy został stworzony Program (...)polegający między innymi na naprawie pojazdów zgodnie ze sporządzanymi przez (...) kosztorysami. Organizacja naprawy w konkretnym warsztacie następuje po kontakcie poszkodowanego z (...) sp. z o.o., zgodnie z informacjami przekazanymi każdemu poszkodowanemu w kosztorysie ubezpieczyciela. W przypadku braku możliwości dostarczenia przez poszkodowanego uszkodzonego pojazdu do wskazanego warsztatu naprawczego, (...) sp. z o.o. odbiera taki pojazd od poszkodowanego, aby naprawa mogła zostać przeprowadzona. Poszkodowany otrzymuje fakturę potwierdzającą fakt i specyfikację naprawy oraz gwarancję na przeprowadzoną naprawę.

Pozwany wyjaśnił, że uprawniony otrzymał stosowne informacje o możliwości skorzystania z naprawy w warsztatach sieci partnerskiej pozwanego i gdyby skontaktował się z (...) sp. z o.o., to mógłby przywrócić swój pojazd do stanu sprzed wypadku. W przekazanej poszkodowanemu dokumentacji zaznaczono, że może skontaktować się z pozwanym w celu wskazania warsztatu, który zrealizuje naprawę przywracającą uszkodzony pojazd do stanu sprzed szkody. Pozwany przedstawił propozycję naprawy pojazdu z uwzględnieniem rabatu od całości kosztów naprawy w jednym z warsztatów należącym do sieci napraw pojazdów (k. 55-62 akt).

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska (k. 81-93 i 97-98 akt sprawy).

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 9 czerwca 2022 roku doszło do zdarzenia na stacji paliw S. w G., w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki N. (...) o nr rej. (...) należący do R. H.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody był pozwany. W wyniku kolizji w ww. pojeździe uszkodzona została maska, stalowa belka górna czołowa, plastikowy zderzak przód, plastikowy grill przód i hamulec ręczny (zerwana linka lub zaczepy).

W kalkulacji naprawy z 7 lipca 2022 r. pozwany określił koszt naprawy uszkodzonego auta na 3.960,97 zł. Kosztorys uwzględniał stawkę roboczogodziny na poziomie 54,50 zł, rabat w wysokości 25% na części zamienne i 50% na materiały lakiernicze oraz dodatkowy rabat 8% od całości kosztów naprawy.

W kosztorysie naprawy wskazano, że (...) ustala wysokość świadczenia metodą kosztorysową z uwzględnieniem wartości części zamiennych kategorii: (...), (...) i (...). Dodano, że części zamienne (...) to części zamienne nowe, o porównywalnej jakości, objęte gwarancją ich producenta, który jednocześnie zaświadcza, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu danych pojazdów. Z uwagi na wiek pojazdu (10 lat), stopień wyeksploatowania części oraz prostotę konstrukcji uszkodzonych elementów zastosowano w kosztorysie również klasę jakości (...). Części zamienne użyte w kalkulacji pochodzą od producentów i importerów pojazdów oraz od dostawców części. Ujęte w kalkulacji ceny części zamiennych są cenami, po jakich (...) gwarantuje każdemu poszkodowanemu możliwość ich zakupu za pośrednictwem (...) (...). Zaznaczono, że w przypadku chęci zakupu części po wskazanych w kalkulacji cenach można skontaktować się z ubezpieczycielem elektronicznie za pośrednictwem podanego adresu mailowego lub telefonicznie. Poinformowano poszkodowanego, że ubezpieczyciel zapewnia także możliwość kompleksowej naprawy pojazdu w warsztatach naszej sieci partnerskiej zgodnie z kosztorysem, tj. za cenę przedstawioną przez (...) w kalkulacji kosztów naprawy zapewniającej przywrócenie pojazdu do stanu sprzed powstania szkody. Dodano, że kalkulacja uwzględnia 8.00% rabat na całość kosztów naprawy, udzielany przy naprawach tego typu przez wszystkie warsztaty naszej sieci partnerskiej. W celu skorzystania z usługi kompleksowej naprawy pojazdu lub samego zakupu części zamiennych i materiałów po cenach wynikających z kalkulacji, poproszono o kontakt na adres: (...) albo tel. (...) (od poniedziałku do piątku w godz. 8-16). Pouczono poszkodowanego, że w przypadku nieskorzystania z powyższej możliwości i dokonania naprawy pojazdu w warsztacie nie udzielającym opisanego 8.00% rabatu, nieuzgodnione z ubezpieczycielem koszty wymienione w fakturze za naprawę pojazdu zostaną pomniejszone o wskazany 8.00% rabat.

Na podstawie tego kosztorysu decyzją z dnia 11 lipca 2022 r. przyznano poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3.960,97 zł.

W dniu 21 czerwca 2022 r. poszkodowany zlecił naprawę uszkodzonego auta powódce. Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę z dnia 9 czerwca 2022 r.

Zgodnie z kalkulacją naprawy sporządzoną przez powódkę w dniu 11 sierpnia 2022 r. koszt naprawy pojazdu marki N. (...) wynosił 15.513,02 zł, z tego względu powódka złożyła do pozwanego reklamację. Przedłożyła również fakturę za naprawę z dnia 23 sierpnia 2022 r. na kwotę 18.054,48 zł, uwzględniającą również wynajem samochodu zastępczego za 1.045 zł.

Po weryfikacji kosztorysu i faktury decyzją z dnia 30 sierpnia 2022 r. przyznano dodatkowe odszkodowanie w kwocie 12.683,81 zł. Kalkulacja ubezpieczyciela z dnia 11 sierpnia 2022 r. ustaliła wysokość odszkodowania na 15.513,02 zł metodą kosztorysową z uwzględnieniem wartości części zamiennych kategorii: (...) i (...). W kalkulacji tej stawkę roboczogodziny za prace naprawcze i lakiernicze określono na 130 zł.

dowody: raport szkody, protokół szkody w pojeździe – w aktach szkody na płycie CD na k. 77

akt sprawy

decyzje o wypłacie odszkodowania – k. 43-46, 66-69 akt sprawy

kalkulacje naprawy sporządzone przez pozwanego – akta szkodowe - k. 77 akt

sprawy oraz k. 107-111 akt sprawy

umowa przelewu wierzytelności – k. 24-25 akt sprawy

faktura nr (...) z 23.08.2022 r. – k. 29-30 akt spawy

kalkulacja powódki z 11.08.2022 r. – k. 32-38 akt sprawy

umowa zlecenia naprawy – k. 39-42 akt sprawy

W fakturze z 29 września 2022 r. powódka obciążyła poszkodowanego kwotą 430,50 zł za wykonanie kosztorysu naprawy.

dowód: faktura nr (...) – k. 31 akt sprawy

Pozwany współpracuje z (...) sp. z o.o., która w ramach tej współpracy w oparciu o sieć napraw pojazdów oferuje usługę naprawy pojazdów w wariancie (...) dla likwidacji szkód komunikacyjnych z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiada pojazdu mechanicznego zgodnie ze sporządzonym przez (...) kosztorysem. Organizacja naprawy następuje po kontakcie poszkodowanego i przekazaniu przez niego zainteresowania naprawą pojazdu zgodnie z kosztorysem (...) (...) w wariancie (...) oferuje naprawę:

- na podstawie kosztorysu (...), zgodnie z zalecaną przez producenta pojazdu technologią naprawy,

- w dowolnym warsztacie z sieci napraw pojazdów,

- z uwzględnieniem stawki roboczogodziny prac blacharskich i lakierniczych na poziomie 54,50 zł netto,

- z uwzględnieniem rabatu na części zamienne kategorii O, Q i P w wysokości 25% od ceny detalicznej oraz rabatu na materiały lakiernicze w wysokości 50% od ceny detalicznej,

- z uwzględnieniem dodatkowego rabatu 8% od całości kosztów naprawy,

- zapewniając klientowi odpłatnie dodatkowe usługi, tj. pojazd zastępczy i holowanie.

dowody: pisma (...) Sp. z o.o. z 1.01.2020 r. i 1.06.2021 r. - k. 63-66

akt sprawy

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2023 r. (k. 112 kt) Sąd pominął dowód z opinii biegłego z zakresu motoryzacji na okoliczność wskazane w piśmie powódki z 11 września 2023 r. (k. 83 akt), albowiem w sprawie w pierwszej kolejności należało ocenić czy zachowanie poszkodowanego wyrażające się w pominięciu oferty pozwanego naprawienia szkody w warsztacie z nim współpracującym nie stanowiło naruszenia obowiązku współpracy przy likwidacji szkody i obowiązku minimalizacji szkody, a zatem czy poszkodowany sam nie doprowadził do zwiększenia kosztów naprawy. Przy odpowiedzi twierdzącej na to pytanie (o czym w dalszej części uzasadnienia), powołanie biegłego celem ustalenia czy stawki roboczogodziny stosowane przez powoda przy naprawie pojazdów są stawkami rynkowymi, było zbędne.

W ocenie sądu powódka nie udowodniła istnienia spornego roszczenia. Z okoliczności sprawy wynika, że poszkodowany nie kwestionował w ogóle kwot przyznanego mu przez pozwanego odszkodowania, a już w dniu 21 czerwca 2022 roku zlecił naprawę w autoryzowanym warsztacie i zawarł z powódką umowę cesji o zbyciu wierzytelności z tytułu powstałej w pojeździe szkody. Z okoliczności sprawy nie wynika jednak, aby poszkodowany w jakikolwiek sposób kwestionował decyzje związane z przyznaniem odszkodowania przez ubezpieczyciela, a tym samym nie domagał się od pozwanego wypłaty dalszych świadczeń. Poszkodowany nie miał zatem wierzytelności o wypłatę dalszej części odszkodowania od ubezpieczyciela i nie mógł jej skutecznie zbyć.

W judykaturze przyjmuje się powszechnie, że odszkodowanie ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych za uszkodzenie pojazdu obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na naprawę pojazdu (zob. np. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r. w sprawie III CZP 5/11, OSNC 2012, Nr 3, poz. 28 oraz liczne orzeczenia różnych sądów zamieszczone na stronie internetowej Rzecznika Ubezpieczonych). W powołanej uchwale, która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej, Sąd Najwyższy już w tezie wyraźnie zastrzegł, że odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje "celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego". Rozwijając tę myśl w uzasadnieniu, wyjaśnił, że nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być kompensowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.). W związku z tym zaznaczył też, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, ,,niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika”. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 24 sierpnia 2017 r. III CZP 20/17 (OSNC 2018, 6, poz. 56), z tezy i uzasadnienia uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. wynika jednoznacznie, że Sąd Najwyższy dostrzegał od początku potrzebę utrzymania ochrony interesów poszkodowanego w rozsądnych granicach. Kierując się sformułowanymi tam wskazówkami, Sąd Najwyższy w powołanej uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 r. stwierdził, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w wyniku szkody komunikacyjnej, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą zajmującym się naprawą pojazdów - skorzystanie z naprawy auta w zakładzie współpracującym z ubezpieczycielem po kosztach obliczonych przez ubezpieczyciela, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów naprawy pojazdu, to koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". Według Sądu Najwyższego, prezentowana wykładnia nie eliminuje ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, u którego naprawi uszkodzony pojazd. Sprawia jedynie - ze względu na obowiązek zapobiegania zwiększeniu rozmiarów szkody - że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów. W konkluzji Sąd Najwyższy stwierdził, że wydatki poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanej przez ubezpieczyciela naprawy są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Przedstawione stanowisko podziela Sąd orzekający w tej sprawie. Ponieważ zostało ustalone, że w 2022 r. podmioty współpracujące z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń oferowały upusty na części zamienne, materiały lakiernicze i koszty robocizny, a zatem informacja przekazana poszkodowanemu w kosztorysie naprawy z 7 lipca 2022 r. była prawdziwa, brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powódki dodatkowej kwoty z tytułu dopłaty do odszkodowania w wysokości 1.409,71 zł. Słusznie pozwany podniósł bowiem, że poszkodowany powinien współpracować z ubezpieczycielem w celu minimalizacji szkody. W tym celu można było - jak wskazano to w kosztorysie naprawy – skontaktować się telefonicznie z podmiotem współpracującym z ubezpieczycielem i skorzystać z bezgotówkowej tańszej oferty naprawy auta. Poszkodowany tego nie uczynił, czym zwiększył na własne ryzyko wysokość szkody, za co pozwany już nie odpowiada. Z tych względów powództwo podlegało oddaleniu co do kwoty 1.409,71 zł na mocy art. 361 § 1 i 2 k.c., art. 354 § 2 k.c., art. 509 § 1 k.c. oraz art. 822 § 1 i 4 k.c.

Brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powódki również kwoty 430,50 zł z tytułu zwrotu kosztów kalkulacji naprawy, gdyż nie obejmowała tego umowa cesji z dnia 21 czerwca 2022 r. Nadto, kalkulacja naprawy została wykonana już po zawarciu umowy cesji, tj. 11 sierpnia 2022 r., a z okoliczności sprawy wynika, że wykonano ją dla potrzeb określenia kosztów naprawy w fakturze wystawionej dnia 23 sierpnia 2022 r. Kalkulacja została więc sporządzona przez powódkę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na naprawie pojazdów oraz nabywaniu i dochodzeniu wierzytelności z tytułu szkód komunikacyjnych, dlatego nie był to celowy, racjonalny i ekonomicznie uzasadniony wydatek w ramach odszkodowania za uszkodzenie pojazdu. Budzi również wątpliwości to, że faktura za kalkulację z 11 sierpnia 2022 r. została wystawiona dopiero 29 września 2022 r., a więc po dopłacie przez pozwanego do odszkodowania. Skoro kalkulacja była potrzebna powódce do wystawienia faktury za naprawę auta, to brak jest podstaw, aby koszt wykonania kalkulacji przerzucać na poszkodowanego, a następnie na ubezpieczyciela sprawcy szkody.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Żądanie pozwu nie zostało uwzględnione, dlatego należało zasądzić od powódki zwrot kosztów procesu na rzecz pozwanego. Z tego względu sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 7,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Są to koszty poświadczenia przez notariusza odpisu pełnomocnictwa procesowego wystawionego dla pracownika pozwanego (k. 65v akt).

O odsetkach za opóźnienie od kosztów procesu orzeczono na mocy art. 98 § 11 k.p.c.