Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	asesor sądowy Wojciech Frela
Protokolant:	stażysta Marika Kielian

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2024 r. w G.

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.319,91 zł (sześć tysięcy trzysta dziewiętnaście złotych 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 marca 2023 roku
do dnia zapłaty;

II. oddala powództwo w pozostałej części;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.120,79 zł (tysiąc sto dwadzieścia złotych 79/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia
do dnia zapłaty;

IV. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Grudziądzu tytułem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa:

a) od powoda kwotę 543,62 zł (pięćset czterdzieści trzy złote 62/100),

b) od pozwanego kwotę 687,40 zł (sześćset osiemdziesiąt siedem złotych 40/100).

Sygn. akt I C 598/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 listopada 2024 roku

Powód M. M. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł
o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. na rzecz powoda kwoty 22.607,03 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 marca 2023 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 300 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wniósł o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu przedstawiono argumenty za uwzględnienie powództwa (k.4-6).

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód odniósł się do twierdzeń powoda oraz przedstawił argumenty
za oddaleniem powództwa (k.33-47).

Pismem z dnia 24 sierpnia 2023 roku powód cofnął powództwo co do kwoty 6.472,74 zł
ze zrzeczeniem się roszczenia w związku z częściowym spełnieniem świadczenia (k.64).

Postanowieniem z dnia 25 września 2024 roku sąd umorzył postępowanie co do kwoty
6.472,74 zł (k.142).

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 stycznia 2023 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku, którego uszkodzony został samochód A. (...) należący do poszkodowanego K. L.. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady wypłacając przed wszczęciem procesu na rzecz poszkodowanego
i powoda kwotę 30.207,35 zł. Po wniesieniu pozwu pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę
6.472,74 zł.

Okoliczności bezsporne

Na podstawie umowy cesji z dnia 9 marca 2023 roku poszkodowany przeniósł na rzecz powoda wierzytelność wynikającą z zdarzenia drogowego z dnia 28 stycznia 2023 roku likwidowaną przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń pod numerem (...)-01. Cena za przeniesienie wierzytelności została określona w załączniku numer 1 do umowy cesji. Pozwany został zawiadomiony o przelewie wierzytelności pismem z dnia 9 marca 2023 roku.

Dowód: umowa cesji z dnia 9 marca 2023 roku k.21, pismo z dnia 9 marca 2023 roku k.22,
aneks nr (...) k.68

Poszkodowany kierujący pojazdem A. (...) został uderzony przez samochód wyjeżdzający
z miejsca parkingowego, który wymusił pierwszeństwo. Uszkodzeniu uległy prawy przód pojazdu
- zawieszenie, koło, felga, maglownica, układ kierowniczy, zderzak, lampa, prawy przedni błotnik. Poszkodowany nie odwoływał się od decyzji ubezpieczyciela. K. L. otrzymał oferty naprawy pojazdu w warsztacie położonym w Ż. współpracującym z ubezpieczycielem. Poszkodowany nie skorzystał z oferty ubezpieczyciela, ponieważ miał negatywne doświadczenia
z serwisami współpracującymi z ubezpieczycielami. Poszkodowany naprawił samochód
w nieautoryzowanym warsztacie. Poszkodowany musiał dołożyć do naprawy pojazdu około 3000 zł
do kwoty wypłaconej przez ubezpieczyciela i ceny otrzymanej z tytułu cesji. Poszkodowany nie posiada faktur za naprawę pojazdu. Samochód został naprawiony przy użyciu oryginalnych części zamiennych, części używanych oraz części nowych. Samochód A. (...) jest samochodem sprowadzanym. Wcześniej uczestniczył w kolizji z lewej strony, a szkoda ta została naprawiona przy użyciu części oryginalnych używanych. Pozostałe części zamontowane w pojeździe były częściami oryginalnymi. Poszkodowany naprawił samochód w warsztacie S. A., gdzie zapłacił kwotę około 40.000 zł za robociznę i części zamienne. Poszkodowany zapłacił kwotę 3000 zł za malowanie u pana, który dorabia po godzinach. Poszkodowany nie jest płatnikiem podatku VAT. Poszkodowany nie czuł się w żadnym stopniu pokrzywdzony dokonanym przelewem wierzytelności, był on zadowolony, że to powód bierze na siebie dalsze dochodzenie roszczeń wobec pozwanego.

Dowód: zeznania świadka K. L. protokół skrócony k. 70-71

Koszt naprawy samochodu marki A. w warunkach warsztatu niezależnego
z wykorzystaniem do jej przeprowadzenia części oryginalnych z logo producenta pojazdu rodzaju (...) wynosi 51.397,30 zł brutto. Koszt naprawy pojazdu marki A. w warunkach warsztatu niezależnego
z wykorzystaniem do jej przeprowadzenia części oryginalnych z logo producenta rodzaju (...) zgodnie z oferowanymi warunkami przez pozwanego, czyli pomniejszenie cen części o 16%, pomniejszenia wartości materiałów lakierniczych o 40% i stawki roboczogodzin 95 zł netto wynosi 42.475,05 zł. Kwota wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania nie wystarczyła na do pokrycia kosztów naprawy pojazdu.

Dowód: opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej mgr inż. I. A.
k.98-119

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy, zeznań świadka K. L., opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej
mgr inż. I. A..

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. L. w całości, ponieważ brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań świadka w świetle pozostałych dowodów. Sąd przyjął wysokość szkody zgodnie zeznaniami świadka, jednocześnie dostrzegając,
że zeznania świadka były w tym zakresie ogólne. Mimo to świadek wskazał, że na naprawę pojazdu wydał około 40.000 zł w warsztacie niezależnym S. A. oraz kwotę 3.000 zł
za malowanie u znajomego po godzinach. Kwota ta jest zbliżona do sumy kwot jaką uzyskał poszkodowany od ubezpieczyciela, wynagrodzenia z tytułu cesji oraz kwoty jaką poszkodowany musiał dołożyć z własnych środków. Sąd wziął pod uwagę, że świadek mógł nie pamiętać szczegółów z uwagi na upływ czasu od naprawienia pojazdu do czasu przesłuchania.

W myśl art. 509 § 1 kc, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu
albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane
z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 kc). Poszkodowany w swoich zeznaniach wskazał, że nie czuł się pokrzywdzony zawartą umową cesji. Dzięki przelewowi wierzytelności uzyskał on środki na naprawę pojazdu, a powód wziął na siebie ryzyko związane
z dochodzeniem wierzytelności. Tym samym zarzuty pozwanego o abuzywności postanowień umowy cesji okazały się nietrafne.

W myśl art. 822 § 1 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z art. 34 ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2277) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W uchwale składu 7 sędziów z dnia 8 maja 2024 r. III CZP 142/22 Sąd Najwyższy wskazał,
że jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się
do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych
do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 grudnia 2022 r., (...) 726/22, (OSNC 2023, nr 6, poz. 62 ) wskazał, że w razie naprawienia pojazdu we własnym zakresie uprawniony nie może żądać zapłaty odszkodowania obliczonego metodą kosztorysową, tzn. stanowiącego równowartość kosztów restytucji, czyli hipotetycznych koszów naprawy tego pojazdu. Podnosi się , że szkoda jest kategorią dynamiczną. Od chwili jej powstania do momentu naprawienia zmianie może ulec postać i wielkość doznanego uszczerbku. Zgodnie z zasadą kompensacji szkody odszkodowanie nie może przerastać wielkości szkody, co - wobec jej dynamicznego charakteru - oznacza niemożność przekroczenia wielkości szkody istniejącej w chwili jej naprawienia. Ustalając tę wielkość w postępowaniu sądowym, w celu określenia adekwatnego do niej odszkodowania, sąd powinien więc uwzględnić stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c.) (por. Postanowienie SN z 17.07.2020 r., V CNP 43/19, LEX nr 3106341.).

Sąd Okręgowy w Toruniu w swoim orzecznictwie również wskazywał, że celem odszkodowania jest naprawa szkody poniesionej przez poszkodowanego. Szkoda ma charakter obiektywny i jest wymierna, a w celu wysokości należnego odszkodowania co do zasady powołuje się dowód z opinii biegłego, to jednak w sytuacji, gdy sam poszkodowany uznaje, że określona kwota jest wystarczająca dla pokrycia całości szkody, to brak jest podstaw, aby przyjmować że zasadnym jest przyznanie z tego tytułu kwoty wyższej. Celem odszkodowania jest bowiem wyrównanie uszczerbku na majątku poszkodowanego. Poszkodowany ma natomiast co do zasady najlepszą wiedzę odnośnie rozmiaru doznanego uszczerbku, a w szczególności okoliczności mających wpływ na jego wysokość takich jak faktycznie poniesione koszty wystarczające w ocenie poszkodowanego do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.

Wyrażony na wstępie najnowszy pogląd Sądu Najwyższego jest wyrazem procesu ewolucji rozumienia pojęcia szkody uwzględniającym aktualnie pojawiające się nurty w orzecznictwie
i w doktrynie. W doktrynie podnosi się, że ustalenie wysokości odszkodowania jedynie przy zastosowaniu metody kosztorysowej obarczone jest wadami takimi jak: brak podstawy prawnej, naruszenie konstytucyjnej zasady równości, wadliwą obiektywizację szkody oraz generowanie zachowań społecznie niekorzystnych (por. P. R., Zasądzenie odszkodowania w wysokości hipotetycznych, nieponiesionych kosztów naprawy – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego
z 16.12.2021 r., III CZP 66/20, Glosa 2023, nr 1, s. 46-54, SIP LEX). W przywołanej glosie jak argumenty prawne przeciwko ugruntowanej linii orzeczniczej wskazuje się naruszenie konstytucyjnej zasady równości, ponieważ w przypadku każdej szkody wierzycielem jest inna osoba, inny jest zakres szkód, odmienny sposób naprawienia szkody przez poszkodowanego. Metoda kosztorysowa zrównuje
te wszystkie wypadki. W ten sposób zrównana zostają sytuacje, gdy wierzyciela, najpierw ponosi koszty naprawy, a następnie żąda ich zwrotu, z sytuacjami kiedy poszkodowanym, który korzysta
z metody kosztorysowej wcale nie wydaje pieniędzy na naprawę samochodu, ale dąży do zachowania uzyskanej sumy. Autor glosy zwraca uwagę na, że zgodnie z art. 363 § 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Sąd Najwyższy w ugruntowanym orzecznictwie wskazała, że z uwagi na specyfikę świadczenia ubezpieczyciela przewidziana w ramach
art. 822 § 1 k.c., art. 363 § 1 k.c. ulega modyfikacji. Kluczowe znaczenie ma tu okoliczność,
że świadczenie ubezpieczyciela zawsze następuje w pieniądzu. Z tego względu twierdzi się,
że roszczenie o restytucję naturalną ulega „przekształceniu” w roszczenie o zapłatę jej kosztów. Zawraca się uwagę, że prawo ubezpieczeń nie stanowi, odrębnego reżimu odpowiedzialności,
aby dopuszczać jedynie restytucje pieniężną. Zdaniem sądu należy zwrócić uwagę,
iż art. 363 § 1 zd. 1 kc nie zrywa kategorycznie z wolą poszkodowanego, pozostawiając poszkodowanemu możliwość wyboru. Ponadto dotychczasowa koncepcja Sądu Najwyższego zakłada tak dalekoidąca obiektywizację pojęcia szkody, iż wymyka się to jakiejkolwiek podstawie prawnej,
w szczególności brak jest wyraźnej podstawy prawnej do stosowania tylko i wyłącznie metody kosztorysowej.

Mając na uwadze wyżej przywołane poglądy judykatury i doktryny w realiach niniejszej sprawy wysokość odszkodowania ogranicza się do kwoty rzeczywiście poniesionej na naprawę pojazdu. Sąd dostrzega, że świadek nie posiadał rachunków, ani faktur pozwalających na ustalenie wysokości szkoda. K. L. w swoich zeznaniach wskazał, że na naprawę pojazdu przeznaczył kwotę 43.000 zł. Ogólność zeznań świadka zdaniem sądu nie dyskredytuj jego wiarygodności. Zeznania świadka są wewnętrznie spójne, świadek wskazał, że musiał dopłacić
do naprawy z własnych środków. Biorąc pod uwagę kwotę jaką poszkodowany otrzymał
od ubezpieczyciela czyli kwotę 26.823,25 zł (pozwany dopłacił w dniu 9.04.2023 r. kwotę 3.384,25 zł już bezpośrednio na rzecz powoda), kwotę z tytułu cesji w wysokości 11.600 zł, a także fakt,
że świadek musiał dołożyć z własnych środków kwotę około 3000 zł to otrzymamy kwotę zbliżoną do kwoty naprawy pojazdu podanej przez świadka. Sąd miał również na uwadze, że poszkodowany jako bezpośrednio zainteresowany ma najlepszą wiedzą co do rozmiaru szkody i kosztów naprawy.
Na podstawie opinii biegłego powód kategorycznie wykazał, że kwota wypłaconego odszkodowania była niewystarczająca, a pozwany zaniżył wysokość odszkodowania. Dlatego też sąd przyjął wysokość odszkodowania wskazaną przez świadka, ponieważ przyjęcie innej wersji premiowałoby nierzetelną postawę ubezpieczyciela, który zaniżył wysokość wypłaconego odszkodowania. Jednocześnie sąd wziął pod uwagę, że hipotetyczne koszty naprawy pojazdu zmierzałby
do wzbogacenia powoda kosztem pozwanego. Mając na uwadze powyższe sąd biorąc pod uwagę całość dotychczas wypłaconego odszkodowania w kwocie 36.680,09 zł do dopłaty na rzecz powoda pozostawała kwota 6.319,91 zł. O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono zgodnie
z żądaniem pozwu.

Powód dochodził w niniejszej sprawie także kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy, przedkładając fakturę VAT. Odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku
z ruchem tych pojazdów, może w pewnych sytuacjach obejmować koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., III CZP 24/2004, Biuletyn Sądu Najwyższego 2004/5). W niniejszej sprawie jednak powód zlecił opinię jako cesjonariusz. W opinii sądu wydatek ten nie stanowił wydatku koniecznego i nie jest w adekwatnym związku przyczynowym z powstałą szkodą, zwłaszcza że powód nabył jedynie wierzytelność z tytułu poniesionych kosztów naprawy pojazdu. Na marginesie podkreślić też należy, że powód prowadzi działalność gospodarczą, w zakres której wchodzi m.in. działalność związana z oceną ryzyka
i poniesionych strat. Powód występuje jako strona wielu postępowań, w których dochodzi przed sądem wierzytelności z tytułu szkód komunikacyjnych nabytych w drodze cesji. W przekonaniu sądu wiedza, jaką posiada powód, jest wystarczająca, żeby określić wysokość szkody oraz ryzyko nabycia danej wierzytelności już w chwili zawarcia umowy cesji.

Odnosząc się do zarzutów powoda oraz wyprzedzając ewentualne zarzuty apelacyjne
w pierwszej kolejności wskazać należy, że zdaniem sądu nie ma potrzeby oczekiwanie
na uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2024 r. III CZP 142/22, aby ją stosować. Pierwsza teza uchwały jest jasna i zdaniem sądu pozwala się zastosować w sprawach dotyczących szkód komunikacyjnych. Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie bazuje tylko i wyłącznie na przywołanej uchwale. Powyżej sąd przedstawił argumenty wyrażane we wcześniejszym orzecznictwie oraz doktrynie, które miał na uwadze wydając orzeczenie. Sąd ma świadomość,
że orzecznictwo Sądu Okręgowego w Toruniu różni się na tle ogólnopolskim, gdzie wciąż dominuje ugruntowana linia orzecznicza bazująca na hipotetycznych kosztach naprawy. Sąd ma świadomość tej odmienności miedzy innymi przez kontakty z orzecznikami z innych rejonów Polski. Jednakże wskazać należy, że biorąc pod uwagę uchwałę III CZP 142/22 poglądy Sądu Okręgowego w Toruniu nie są zbiorem niczym niepopartych jurydycznych wymysłów, lecz są wyrazem dopiero kształtujących się kierunków orzecznictwa. Ponadto ustalenie wysokości odszkodowania polegające na odstąpieniu na dotychczas ugruntowanej linii orzeczniczej nie jest jedynie specyfiką (...) okręgu leczy pojawia się w orzecznictwie innych sądów w P. (por. Wyrok SR w Łodzi z 15.09.2023 r.,
VIII C 119/22, LEX nr 3646457, Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 26.05.2023 r.,
II Ca 2163/22, LEX nr 3631364). Nie jest przekonujący argument odwołujący się do udziału w podjęciu uchwały sędziów powołanych z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym po 2018 roku. Tak zwani „neosędziowie” uczestniczyli podjęciu wielu uchwał, których tezy nie są kwestionowane np. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2023 r., III CZP 106/22, uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2023 r., III CZP 94/22. Argument powoda zmierza jedynie do osłabienia autorytetu orzeczenia Sądu Najwyższego z uwagi na niekorzystne skutki wynikające dla powoda w związku z zmianą ugruntowanej linii orzeczniczej.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc. Na koszty procesu powoda w łącznej kwocie 5263 zł złożyły się opłata od pozwu w kwocie 1146 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa
w wysokości 17 zł, zaliczka na poczet dowodu z opinii biegłego w kwocie 500 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3600 zł. Pozwany poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 4117 zł,
na które złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, zaliczka na poczet dowodu z opinii biegłego w kwocie 500 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3600 zł.
Z uwagi zapłatę przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 6.472,74 zł w toku procesu traktował powoda w tej części sąd jako stronę wygrywającą proces. Mając na uwadze kwotę 6.472,74 zł
oraz kwotę zasądzonego świadczenia powód przegrał sprawę w 44,16 %, a pozwany przegrał sprawę w 55,84 %. Powód powinien ponieść koszty procesu w kwocie 4142,21 zł, a pozwany powinien ponieść koszty procesu w kwocie 5237,79 zł. W związku z tym pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę 1120,79 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. O odsetkach ustawowych za opóźnienie
od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1(1) kpc.

Na wydatki postępowania w kwocie 1231,02 zł złożyły się koszty opinii biegłego sądowego
w zakresie w jakim nie znajdowały pokrycia w zaliczkach. Wydatki obciążają strony w proporcji stosownie do wyniku procesu.