Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Andrzej Antkiewicz
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Monika Kopczyńska

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2024 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) (...) w G.

przeciwko R. O.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w części – co do żądania zapłaty odsetek karnych żądanych w pozwie w zakresie kwoty 2.398,10 zł;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  oddala wniosek powódki o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1176/22

UZASADNIENIE

W 25 lipca 2022 r. powód (...) (...) z siedzibą w G. złożył przeciwko pozwanemu R. O. pozew o zapłatę 15.156,60 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu, tj. 21 lipca 2022 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód twierdził, że w dniu 23 listopada 2012 r. udzielił Z. O. pożyczki w kwocie 50.000 zł, a pozwany jest spadkobiercą J. O., który poręczył terminową jej spłatę. Powód twierdził, że pożyczkobiorca nie wywiązał się z obowiązku zwrotu pożyczki, wobec czego umowa została wypowiedziana i roszczenie stało się wymagalne w dniu 2 kwietnia 2021 r. Powód wyjaśnił, że na dochodzoną kwotę składa się kapitał w kwocie 14.378,47 zł oraz odsetki w kwocie 778,13 zł.

Ze względu na niemożność doręczenia pozwanemu odpisu pozwu ze względu na brak adresu jego zamieszkania, w dniu 25 kwietnia 2023 r. ustanowiono kuratora procesowego dla pozwanego (k. 109 akt). Odpis pozwu został skutecznie doręczony kuratorowi pozwanego 17 maja 2023 r. (k. 115 akt).

Kurator złożył odpowiedź na pozew w dniu 7 czerwca 2023 r., wnosząc o oddalenie powództwa (k. 117 akt).

W piśmie procesowym z 4 lipca 2023 r. cofnięto pozew w zakresie odsetek umownych za okres od 21 lipca 2022 r. do 21 stycznia 2023 r. ze względu na częściową spłatę zadłużenia po wniesieniu pozwu w kwocie 1.776,19 zł przez pożyczkobiorcę. W piśmie tym ograniczono powództwo, żądając dalszych odsetek umownych od niepłaconego kapitału od dnia 21 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty (k. 126-129 akt).

Postanowieniem z 15 marca 2024 r. umorzono postępowanie w zakresie cofniętego powództwa (k. 249 akt).

W piśmie powoda z 7 sierpnia 2023 r. powód poinformował, że wierzytelność będąca przedmiotem powództwa została zbyta przez powoda w drodze umowy przelewu wierzytelności z dnia 21 grudnia 2022 r. na rzecz P. (...) z siedzibą w K.. Powód wniósł o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz o zawiadomienie nabywcy o toczącym się postępowaniu w trybie art. 196 § 1 k.p.c., oświadczając jednocześnie, że wyraża zgodę na wstąpienie przez niego do sprawy w charakterze powoda (k. 230-230v akt).

Postanowieniem z 15 marca 2024 r. tut. sąd na podstawie art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. oddalił wniosek powoda o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz o zawiadomienie o toczącym się procesie P. (...) z siedzibą w K. (k. 249 akt).

W piśmie z dnia 11 kwietnia 2024 r. cofnięto pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie odsetek umownych za okres od 21 stycznia 2023 r. do 2 września 2023 r. ze względu na dalszą spłatę zadłużenia po wniesieniu pozwu w kwocie 2.398,10 zł przez pożyczkobiorcę. W piśmie tym ograniczono powództwo, żądając dalszych odsetek umownych od niepłaconego kapitału od dnia 2 września 2023 r. do dnia zapłaty (k. 262-263v akt).

W punkcie 1 (pierwszym) wyroku umorzono postępowanie w zakresie cofniętego powództwa pismem z 1 kwietnia 2024 r., uznając cofnięcie pozwu za dopuszczalne (art. 203 § 1 i 4 k.p.c. oraz art. 355 k.p.c.).

Sąd Rejonowy ustalił , co następuje.

W dniu 23 listopada 2012 r. powód zawarł z Z. O. umowę oprocentowanej pożyczki w kwocie 50.000 zł na okres do 10 listopada 2022 r. Poza odsetkami na koszty pożyczki składały się: opłata przygotowawcza w kwocie 20 zł, prowizja za udzielenie pożyczki w kwocie 3000 zł i koszty ubezpieczenia. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 113.189,05 zł i miała być spłacona w 120 miesięcznych ratach po 958,24 zł każda. Zgodnie z pkt 32 umowy powód miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia i postawienia po upływie okresu wypowiedzenia całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane, a także w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Pismem z 23 lutego 2021 r. umowa pożyczki została wypowiedziana.

J. O. zmarł 26 sierpnia 2016 r., a spadek po nim nabyli po (...) części żona Z. O. i syn R. O..

dowód:

- umowa pożyczki – k. 37-39 akt

- odpis skrócony aktu zgonu J. O. – k. 40 akt

- wypowiedzenie umowy z potwierdzeniem odbioru – k. 43-44v akt

- przedsądowe wezwanie do zapłaty skierowane do R. O. – k. 45 akt

- regulamin udzielania pożyczek – k. 47-53 akt

- postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku po J. O. – k. 65 akt

- raport spłat – k. 67-69 akt

- harmonogram spłat – k. 139-140 akt

- ostateczne wezwanie do zapłaty z 26.10.2020 r. – k. 141 akt

- zestawienie operacji z rachunku płatniczego IKS+ – k. 145-203 akt

- deklaracja zgody na przystąpienie do grupowego ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków – k. 226 akt

W dniu 21 grudnia 2022 r. powód zbył wierzytelność z tytułu umowy pożyczki zawartej z Z. O. na rzecz P. (...) w K..

dowód:

- umowa przelewu wierzytelności – k. 240-247 akt

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powód domagał się zapłaty z tytułu umowy pożyczki zawartej z Z. O.. Poręczycielem pożyczki był J. O., który zmarł, a jego spadkobiercą jest m.in. pozwany R. O..

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie do art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W postępowaniu sądowym nabywca wierzytelności obowiązany jest udowodnić, że przysługiwała ona pierwotnemu wierzycielowi. Natomiast zgodnie z art. 513 § 1 k.c. dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. W przedmiotowej sprawie powód zbył wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego na rzecz innego podmiotu. Strona pozwana nie kwestionowała tej okoliczności.

Zgodnie z art. 192 pkt 3 k.p.c. z chwilą doręczenia pozwu, zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy, nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2010 r., III CZP 38/10, OSNC 2011/1/ 3, LEX nr (...), postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r., III CZP 24/10, LEX nr (...)). Zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej pociąga za sobą brak legitymacji procesowej jednej ze stron postępowania (zbywcy). Pozbawione tego skutku jest zbycie dokonane w toku procesu, a więc od momentu doręczenia pozwu stronie pozwanej aż do zakończenia postępowania, tj. zarówno w postępowaniu przed sądem I, jak i II instancji, a także w postępowaniu kasacyjnym (vide: komentarz pod red. T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego, str. 120, t. II).

W przedmiotowej sprawie cesja wierzytelności nastąpiła w dniu 21 grudnia 2022 r., a zatem przed doręczeniem odpisu pozwu stronie pozwanej. W takiej sytuacji nie znajduje zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c.

W związku z zawartą w dniu 21 grudnia 2022 r. umową cesji wierzytelności P. (...) z siedzibą w K. nabył od powoda jego roszczenie wobec pozwanego. W konsekwencji cesjonariusz nabył prawa i obowiązki wierzyciela (art. 509 k.c.). W związku z tym, że nabycie wierzytelności nastąpiło przed doręczeniem pozwu, powód nie posiada legitymacji procesowej w przedmiotowej sprawie. W tej sytuacji powództwo podlegało oddaleniu (punkt 2 drugi) sentencji wyroku.

Powoływany przez powoda przepis art. 196 k.p.c. nie znajdował zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Po pierwsze, niniejsza sprawa toczy się według przepisów o postępowaniu uproszczonym. Stosownie zaś do treści art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa jest niedopuszczalna, zaś przepisów art. 75-85 oraz art. 194-196 i art. 198 nie stosuje się.

Niezależnie od powyższych uwag należy zaznaczyć, że nawet w przypadku rozpoznania niniejszej sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, wniosek powoda o zawiadomienie nabywcy wierzytelności w trybie art. 196 k.p.c. i tak nie mógłby zostać uwzględniony. Przepis ten znajduje bowiem zastosowanie jedynie w takich sytuacjach, gdy powództwo zostało wniesione przez osobę, która już w momencie wniesienia pozwu nie powinna występować w sprawie w charakterze powoda. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca. W momencie wniesienia pozwu powód posiadał bowiem legitymację procesową. Do doręczenia odpisu pozwu doszło natomiast po utracie tej legitymacji przez powoda. W świetle obowiązujących przepisów brak jest podstaw do stosowania art. 196 § 1 k.p.c. do sytuacji, w których powód posiadał legitymację procesową w momencie wniesienia pozwu. Mając na uwadze powyższe oraz zakaz wyrażony w art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. wniosek o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz o zawiadomienie nabywcy wierzytelności o toczącym się procesie, nie zasługiwał na uwzględnienie.

Reasumując, z uwagi na zbycie wierzytelności przed doręczeniem odpisu pozwu stronie pozwanej, powód utracił legitymację czynną. Powództwo podlegało zatem oddaleniu.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powództwo zostało oddalone, zatem powodowi nie przysługuje zwrot kosztów procesu od pozwanego w żadnym zakresie.