Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	asesor sądowy Wojciech Frela
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Klaudia Schoen

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2023 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

- o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda (...) sp. z o.o. na rzecz pozwanego (...) w W. kwotę 1817 zł (tysiąc osiemset siedemnaście złotych 00/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1249/22

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. pozwem skierowanym przeciwko (...) z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 9.551,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi: od kwoty 9.066,82 zł od dnia 22 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty, od kwoty 485 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienia od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazano argumentu przemawiające za uwzględnianiem powództwa oraz przedstawiono podstawę faktyczną (k. 4v-6).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) wniósł
o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany przedstawił argumenty przemawiające przeciwko uwzględnieniu powództwa (k. 39-41).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 czerwca 2022 roku miało miejsce zdarzenie drogowe w wyniku, którego uszkodzeniu uległ pojazd marki B. nr rej. (...). W chwili zdarzenia sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w zakładzie ubezpieczeń pozwanego. W ramach odszkodowania ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanemu kwotę 5.523,40 zł.

Okoliczności bezsporne

S. B. w drodze umowy przelewu wierzytelności przeniósł na rzecz powoda
(...) sp. z o.o. wierzytelność z tytułu odszkodowania wynikającego ze szkody zarejestrowanej pod numerem akt szkody PPM/09464/2022.

Dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 21-22, pełnomocnictwo k. 23;

S. B. był właścicielem samochodu o nr rej. (...). Samochód na co dzień użytkowany jest wyłącznie przez syna S. K. B.. Samochód został kupiony po połowie ze środków K. i S. B.. Samochód zarejestrowany jest na S. B.. K. B. zajmował się sprawami związanym z postępowaniem likwidacyjny oraz przelewem wierzytelności. W dniu 10 czerwca 2022 roku doszło do kolizji, w której uczestniczył wymieniony pojazd. W wyniku kolizji uszkodzony został błotnik przedni, opona, felga, nadkole, próg, drzwi lusterko i szyba od lusterka. K. B. zgłosił szkodę ubezpieczycielowi. K. B. zaakceptował wycenę ubezpieczyciela. W ocenie poszkodowanego odwoływanie się od decyzji ubezpieczyciela było bezcelowe. Poszkodowany samodzielnie naprawiał pojazd po kolizji.
K. B. nie ma wykształcenia w kierunku naprawy pojazdu, ale interesuje się tym i zajmuje się hobbystycznie naprawą pojazdów. Pojazd został naprawiony w garażu u babci poszkodowanego. K. B. użył do naprawy części nowych, oryginalnych. Naprawa wykonana przez poszkodowanego przywróciła pojazd do stanu poprzedniego. K. B. w całości naprawił samochód za kwotę wypłaconego odszkodowania, nie poświęcając własnych środków na naprawę pojazdu. Kwota wypłaconego odszkodowania nie wystarczyłaby na naprawę pojazdu w warsztacie. Poszkodowany wykonywał część prac eksploatacyjnych samodzielnie, a część zlecał nieautoryzowanym warsztatom. K. B. po naprawie pojazdu do tej pory z niego korzysta.

Dowód: zeznania świadka K. B. protokół skrócony k. 79-79v; zeznania świadka S. B. protokół skrócony k. 58-58v

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy, zeznań świadków S. B. oraz K. B..

Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie sądu w świetle zeznań świadka K. B. dowód z opinii biegłego co do wysokości szkody był bezcelowy, gdyż na podstawie zeznań świadka możliwe było ustalenie wysokości szkody. Szczegółowe rozważania w tym przedmiocie znajdują się poniżej.

W myśl art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Pozwany nie kwestionował ważności umowy przelewu wierzytelności i legitymacji czynnej powoda, zaś sąd nie dopatrzył się przyczyn, które zanegowały by legitymację czynną powoda.

W myśl art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania
za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z art. 34 ustawa z dnia 22 maja 2003 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2277) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Sąd dostrzega utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego zgodnie, z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego nie ogranicza się do równowartości wydatków poniesionych na naprawę pojazdu, lecz każdorazowo obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy. Wysokości odszkodowania należnego poszkodowanemu może być ustalone także jako równowartość hipotetycznie określonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Powstanie i wysokość roszczenia z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego nie zależą od tego czy poszkodowany dokonał naprawy i czy w ogóle ma taki zamiar. Odszkodowanie powinno odpowiadać niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy. Jednakże należy zwrócić uwagę,
iż aktualnie w doktrynie i orzecznictwie zwraca się uwagę na nieadekwatność ugruntowanej linii orzeczniczej do otaczającej nas rzeczywistości jak również mankamenty wynikające z jej stosowania. W doktrynie podnosi się, że ustalenie wysokości odszkodowania jedynie przy zastosowaniu metody kosztorysowej obarczone jest wadami takimi jak: brak podstawy prawnej, naruszenie konstytucyjnej zasady równości, wadliwą obiektywizację szkody oraz generowanie zachowań społecznie niekorzystnych (por. P. Ratusznik, Zasądzenie odszkodowania w wysokości hipotetycznych, nieponiesionych kosztów naprawy – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 16.12.2021 r., III CZP 66/20, Glosa 2023, nr 1, s. 46-54, SIP LEX). W przywołanej glosie jak argumenty prawne przeciwko ugruntowanej linii orzeczniczej wskazuje się naruszenie konstytucyjnej zasady równości, ponieważ w przypadku każdej szkody wierzycielem jest inna osoba, inny jest zakres szkód, odmienny sposób naprawienia szkody przez poszkodowanego. Metoda kosztorysowa zrównuje te wszystkie wypadki. W ten sposób zrównana zostają sytuacje, gdy wierzyciela, najpierw ponosi koszty naprawy, a następnie żąda ich zwrotu, z sytuacjami kiedy poszkodowanym, który korzysta z metody kosztorysowej wcale nie wydaje pieniędzy na naprawę samochodu, ale dąży do zachowania uzyskanej sumy. Autor glosy zwraca uwagę na, że zgodnie z art. 363 § 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Sąd Najwyższy w ugruntowanym orzecznictwie wskazała, że z uwagi na specyfikę świadczenia ubezpieczyciela przewidziana w ramach art. 822 § 1 k.c., art. 363 § 1 k.c. ulega modyfikacji. Kluczowe znaczenie ma tu okoliczność, że świadczenie ubezpieczyciela zawsze następuje w pieniądzu. Z tego względu twierdzi się, że roszczenie o restytucję naturalną ulega „przekształceniu” w roszczenie o zapłatę jej kosztów. Zawraca się uwagę, że prawo ubezpieczeń nie stanowi, odrębnego reżimu odpowiedzialności, aby dopuszczać jedynie restytucje pieniężną. Zdaniem sądu należy zwrócić uwagę, iż art. 363 § 1 zd. 1 kc nie zrywa kategorycznie z wolą poszkodowanego, pozostawiając poszkodowanemu możliwość wyboru. Ponadto koncepcja Sądu Najwyższego zakłada tak dalekoidąca obiektywizację pojęcia szkody, iż wymyka się to jakiejkolwiek podstawie prawnej, w szczególności brak jest wyraźnej podstawy prawnej do stosowania tylko i wyłącznie metody kosztorysowej.

Podobnie przeciwko automatycznemu stosowaniu nawet ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego szkód komunikacyjnych wypowiadał się Sąd Okręgowy w Toruniu.
W ocenie Sądu Okręgowego w Toruniu ugruntowane orzecznictwo powstało w oparciu o sprawy osób fizycznych dochodzących swoich roszczeń i ostrożnie należy stosować je w sprawach podmiotów profesjonalnie skupujących wierzytelności z tytułu szkód komunikacyjnych. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Toruniu stoi on stanowisku, iż w sytuacji gdy poszkodowany nie kwestionował wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania tj. nie podejmował jakichkolwiek działań zmierzających do weryfikacji przyznanej kwoty odszkodowania, a jednocześnie naprawia uszkodzony pojazd to strona powodowa – nabywca wierzytelności powinien zgodnie z zasadą rozkładu dowodu udowodnić, że kwota wypłaconego odszkodowania nie wystarczyła do przywrócenia stanu poprzedniego oraz jakimi częściami oraz w jakich warsztatach do tej pory był naprawiany pojazd. Szkoda ma charakter obiektywny, ale w sytuacji gdy poszkodowany nie domaga się uzupełnienia świadczenia od ubezpieczyciela, a nadto naprawia pojazd i z okoliczności sprawy nie wynika, aby naprawa nie przywróciła pojazdu do stanu poprzedniego brak jest podstaw, aby przyjmować, że zasadnym jest przyznanie wyższej kwoty odszkodowania, wynikającej z opinii biegłego odnoszącej się do hipotetycznych kosztów naprawy. (por. wyrok SO w Toruniu z dnia 30 grudnia 2022 r. VIII Ca 1010/22, wyrok SO w Toruniu z dnia 25 stycznia 2023 roku sygn. akt VIII Ca 1078/22, wyrok SO w Toruniu z dnia 28 lutego 2023 roku VIII Ca 7/23).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w ocenie Sądu doszło do wygaśnięcia wierzytelności z tytułu odszkodowania w skutek wypłaty odszkodowania w kwocie, która pozwoliła na przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego. Jak wskazał, świadek K. B. kwota wypłaconego odszkodowania pokryła koszt części zamiennych. Poszkodowany zeznał, że do naprawy pojazdu użył części nowych, oryginalnych nabytych w Internecie. W ocenie poszkodowanego naprawa przywróciła pojazd do stanu poprzedniego, a on sam w dalszym ciągu jest właścicielem pojazdu, z którego korzysta do tej pory. Ponadto poszkodowany akceptował wyliczenie odszkodowania przedstawione przez pozwanego, stwierdzając, że bezcelowe jest odwoływanie się od ustalonej wysokości odszkodowania. Tym samym w ocenie poszkodowanego doszło do naprawienia szkody, a co za tym idzie wygasła wierzytelność z tytułu odszkodowania na skutek spełnienia świadczenia. K. B. sam wykonywał część prac eksploatacyjnych, wskazując, że zna się na tym z uwagi na zainteresowanie motoryzacją. Poszkodowany naprawił pojazd samodzielnie w garażu u babci. Sposób naprawy pojazdu oraz wybór miejsca naprawy stanowią uprawnienie właścicielskie,
ale w ocenie sądu decyzje poszkodowanego w tym zakresie nie pozostają bez wpływu na wysokość odszkodowania. Zdaniem sądu poszkodowany jest uprawniony do samodzielnej naprawy pojazdu, jednakże wypływa to na wysokość odszkodowania. W doktrynie wskazuje się na nieprawidłowość włączania w ramy roszczenia o koszty restytucji wynagrodzenia za własną robociznę poszkodowanego, gdy z porównania stanów jego majątku nie wynika powstanie jakiejkolwiek różnicy. Byłaby to bowiem szkoda abstrakcyjna, ustalana w oderwaniu od metody dyferencyjnej. (Szkoda na mieniu i jej naprawienie dr M. R.: 2008 Wydanie:1, Rozdział IV § 3, (...)). W związku z tym w realiach niniejszej sprawy, jeśli poszkodowany, który przed powstaniem szkody naprawiał pojazd oraz wykonywał prace eksploatacyjne samodzielnie to uwzględnianie w ramach odszkodowania kosztów robocizny prowadziłoby do wzbogacenia poszkodowanego, gdyż nie odpowiadałoby dotychczasowemu sposobowi eksploatacji pojazdu. W ocenie sądu wskutek wygaśnięcia zobowiązania w wyniku spełnienia świadczenia pozwany nie mógł skutecznie nabyć
wierzytelności z tytułu szkody w drodze przelewu. Konsekwencją uznania świadczenia z tytułu odszkodowania za spełnione był pominięcie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej. W realiach niniejszej sprawy wysokość odszkodowania odpowiadała wypłaconemu już odszkodowaniu, zatem bezcelowym było ustalenie wysokości odszkodowania przez biegłego.
W ocenie sądu opinia biegłego, z której wynikałaby wyższa kwota odszkodowania nie stanowi dowodu na okoliczność, iż nie doszło do pełnej rekompensaty szkody. Jak wynika z przytoczonych rozważań kosztorysowa metoda ustalania szkody nie była adekwatna w realiach niniejszej sprawy.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie co do kwoty 485 zł
tj. w zakresie kosztów prywatnej kalkulacji sporządzonej na zlecenie powoda. W oceni Sądu powód jest podmiotem profesjonalnym skupującym wierzytelności z tytułu odszkodowań wynikłych ze szkód komunikacyjnych. Biorąc pod uwagę profesjonalny charakter działalności powoda, skalę prowadzonej działalności, doświadczenie zawodowe, powód powinien być w stanie samodzielnie oszacować wartość szkody nie posiłkując się tym zakresie pomocą podmiotów trzecich. Ponadto w ocenie Sądu zlecenie sporządzenia kalkulacji nie zmierzało w istocie do obliczenia odszkodowania należnego w następstwie wypadku, ale stanowiło przygotowanie do procesu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kc. Powód przegrał sprawę w całości,
zatem w całości powinien ponieść koszty procesu. Na koszty powoda złożyła się opłata od pozwu w kwocie 400 zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1800 zł. Na koszty pozwanego złożyły się opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1800 zł. O odsetkach od kosztów procesu orzeczono
na podstawie art. 98 § 1(1) kpc. Wobec niewykorzystania zaliczki na poczet dowodu z opinii biegłego podlegają one zwrotowi na rzecz stron.