Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Maciej Lubiński
Protokolant:	stażysta Joanna Rakoczy

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2024 roku w Grudziądzu

na rozprawie sprawy z powództwa (...) (...) w W.

przeciwko O. S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.670,00 zł (dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 maja 2022 roku do dnia zapłaty;

I.  oddala powództwo w pozostałej części;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.863,03 zł (dwa tysiące osiemset sześćdziesiąt trzy złote trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1558/22

UZASADNIENIE

Powód (...) (...) w W., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie skierowanym przeciwko O. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 32.581,21 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu
w elektronicznym postepowaniu upominawczym, tj. od dnia 26 maja 2022 roku, do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Argumenty przemawiające za uwzględnieniem powództwa powód przedstawił w uzasadnieniu pozwu /k. 6-7/ oraz w piśmie procesowym z dnia 4 stycznia 2023 roku
/k. 104-107/.

W odpowiedzi na pozew /k. 96-97v/ pozwany O. S., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Argumenty przemawiające za oddaleniem powództwa pozwany przedstawił
w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew /k. 96v-97v/.

Sąd rozpoznał sprawę w postepowaniu zwykłym.

Sąd ustalił, co następuje:

O. S. w dniu 20 stycznia 2021 roku, około godz. 6.50, kierując pojazdem marki C. (...) o nr rej. (...), jechał wraz z A. P.
ul. (...) w G. (droga osiedlowa z miejscami parkingowymi po obu stronach). Pozwany nie dostosował prędkości do warunków panujących na drodze i na prostym odcinku drogi - na wysokości posesji nr (...) - stracił panowanie nad pojazdem, doprowadzając do kolizji z zaparkowanymi tam autami M. (...) o nr rej. (...), S. (...) o nr rej. (...) i H. (...) o nr rej. (...), należącymi odpowiednio do M. B., S. S.
i L. Ł..

Po uderzeniu w pojazd marki M. (...) w samochodzie pozwanego aktywowały się przednie poduszki powietrzne, a samo auto pozwanego doznało poważnych uszkodzeń (szkoda całkowita). (...) zatrzymało się, a pozwany wysiadł
z samochodu. Z samochodu wysiadła też A. P., która wbiła w śnieg dwie zamknięte butelki piwa (...). Po chwili wsiedli oni z powrotem do auta i pozwany odjechał z miejsca zdarzenia, nie czekając na właścicieli uszkodzonych pojazdów i nie zostawiając żadnych danych kontaktowych do siebie.

Na miejscu zdarzenia M. B. znalazł przednią tablicę rejestracyjną pojazdu marki C. (...). Następnie M. B. i S. S. wezwali funkcjonariuszy Policji, którzy na podstawie znalezionej tablicy rejestracyjnej ustali dane pozwanego.

O. S. po zdarzeniu udał się do mieszkania swojej dziewczyny,
a następnie do swojego mieszkania. Następnego dnia, tj. 21 stycznia 2021 roku,
o godz. 7.10 pozwany dobrowolnie stawił się w (...) K. w G., wskazując że w wyniku silnego stresu oddalił się z miejsca zdarzenia. Pozwany został ukarany mandatem karnym
w wysokości 500,00 zł za popełnienie wykroczenia z art. 97 k.w. w zw. z art. 19 Prawa o ruchu drogowym. Pozwany nie otrzymał żadnych punktów karnych. Pozwany odebrał też tablicę rejestracyjną swojego pojazdu.

Ubezpieczycielem sprawcy szkody w zakresie OC było (...) (...) w W.. Powód z związku ze zdarzeniem z dnia 20 stycznia 2021 roku wypłacił poszkodowanym łącznie kwotę 32.581,21 zł tytułem odszkodowania.

Wezwaniem z dnia 31 maja 2021 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 19.020,46 zł, a wezwaniem z dnia 1 lipca 2021 roku dodatkowo kwoty 13.560,75 zł – w terminie 30 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Następnie powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 32.581,21 zł wezwaniem z dnia 1 października 2021 roku, a także wezwaniem z dnia
5 kwietnia 2022 roku. Wszystkie wezwania okazały się jednak bezskuteczne.

Pozwany nigdy nie leczył się psychiatrycznie i nie korzystał z pomocy psychologa.

(okoliczności bezsporne;

dowód: notatka policyjna – k. 17-19 akt;

notatka urzędowa z 20.01.2021 r. – w aktach (...) (...);

notatki urzędowe z 21.01.2021 r. – w aktach (...) (...);

pokwitowanie odbioru tablicy rej. – w aktach (...) (...);

kopia mandatu karnego – w aktach (...) (...);

dokumentacja fotograficzna z miejsca zdarzenia – w aktach (...) (...);

dokumentacja fotograficzna – na płycie CD na k. 84 akt;

polisa (...) – k. 20-22 akt;

wezwania do zapłaty – k. 64-69 akt

zeznania świadka M. B. – k. 136v akt;

zeznania świadka S. S. – k. 136v-137v akt;

zeznania świadka L. Ł. – k. 137v akt;

przesłuchanie pozwanego O. S. – k. 137v-138v akt)

W pojeździe M. (...) o nr rej. (...) na skutek zdarzenia
z dnia 20 stycznia 2021 roku nastąpiła szkoda całkowita, a różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wynosiła 2.670,00 zł.

( dowód: opinia biegłego P. L. – k. 166-177 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach (...) (...), zeznania świadków M. B., S. S. i L. Ł., a także na postawie przesłuchania pozwanego O. S. oraz opinii biegłego sądowego mgr inż. P. L. (2).

Sąd uznał za prawdziwe zeznania świadków M. B. /k. 136v/, S. S. /k. 136v-137v/ i L. Ł. /k. 137v/, gdyż były one jasne, logiczne i konsekwentne oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. W ocenie Sądu nie ma żadnych podstaw, aby zeznaniom tym nie dać wiary. Zauważyć jednak już w tym miejscu należy, że zeznania świadków były niewystarczające, aby na ich podstawie ustalić wysokość szkody wyrządzonej przez pozwanego. Jest to bowiem kwestia wymagająca wiadomości specjalnych (art. 278 k.p.c.).

Sąd w całości podzielił opinię biegłego mgr inż. P. L. (2) /k. 166-177/, gdyż jest ona rzetelna i jasna. Opinia została wydana po wnikliwej analizie zebranego materiału dowodowego przez biegłego, będącego osobą obcą dla stron, a ponadto posiadającą wysokie kwalifikacje oraz doświadczenie w sporządzaniu tego typu opinii. Opinia nie była kwestionowana przez strony i żadna ze stron nie domagała się pisemnego uzupełnienia opinii lub przesłuchania biegłego na rozprawie.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanego O. S. jedynie
w zakresie, w jakim znajdują one potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i ustalonym stanie faktycznym. Sąd nie dał natomiast wiary pozwanemu, że odjeżdżając z miejsca zdarzenia nie miał on zamiaru uniknięcia odpowiedzialności za spowodowaną kolizję, a jedynie działał pod wpływem szoku. W ocenie Sądu zeznania pozwanego były w tym zakresie wyłącznie formą obrony procesowej i nie znalazły pokrycia w materiale dowodowym. Pozwany nie złożył wniosku
o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii na okoliczność jego stanu psychicznego w chwili zdarzenia, ani nawet nie domagał się przesłuchania A. P. w charakterze świadka.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Przechodząc do rozważań prawnych w pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie art. 43 pkt 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (t.j.: Dz. U. z (...)., poz. 854; dalej: ustawa
o ubezpieczeniach obowiązkowych) zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący zbiegł z miejsca zdarzenia.

Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych nie zawiera definicji pojęcia „zbiegnięcia z miejsca zdarzenia”. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że pojęcie zastosowane w art. 43 pkt 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych nie jest tożsame ze zbiegnięciem w rozumieniu art. 178 Kodeksu karnego. Przyjmuje się, że zakres pojęciowy tego zwrotu jest szerszy niż w prawie karnym i obejmuje oddalenie się sprawcy zdarzenia także z innej przyczyny niż wymagane do skazania z art. 178 k.k., a więc nie tylko celem uniknięcia odpowiedzialności karnej czy uniemożliwienia bądź utrudnienia ustalenia okoliczności, ale także każdej innej, o ile dochodzący regresu ubezpieczyciel zdoła je wykazać. Obowiązek pozostania sprawcy wypadku na miejscu zdarzenia służyć ma przede wszystkim ułatwieniu wszechstronnego wyjaśnienia przebiegu zdarzenia i ochronie interesów wymiaru sprawiedliwości oraz cywilnoprawnych interesów podmiotów uczestniczących w zdarzeniu. Momentem decydującym o przyjęciu, że sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia, jest ustalenie, że oddalając się, czynił to z zamiarem uniknięcia odpowiedzialności, w szczególności
w celu uniemożliwienia identyfikacji roli, jaką odegrał w zdarzeniu, oraz stanu,
w jakim znajdował się w chwili wypadku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego
w B. z dnia 20 maja 2020 r., sygn. akt I ACa 57/20). „Zbiegnięcie z miejsca wypadku oznacza samowolne oddalenie się sprawcy z miejsca zdarzenia, posiadające znamiona ucieczki, mające na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej, a więc uniemożliwienie lub utrudnienie ustalenia jego tożsamości, ukrycie przed organami ścigania samego zdarzenia lub też dodatkowo obciążających okoliczności, jak np. stanu po użyciu alkoholu, nieposiadania uprawnień wymaganych do kierowania. Inaczej ujmując, jest to ucieczka polegająca na szybkim, w zamiarze niezauważonym, opuszczeniu miejsca zdarzenia bez zamiaru powrotu” (J. M., K. N.,
P. S., Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...). H. B.).

Roszczenie regresowe z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych jest roszczeniem szczególnym, przysługującym z mocy ustawy, wymagalnym nie z chwilą wyrządzenia szkody przez bezpośredniego sprawcę zdarzenia, lecz z chwilą wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń. Powstaje tym samym zasadniczo nowa wierzytelność, choć pod wieloma względami uzależniona od istnienia wierzytelności pierwotnej (podstawowej), jaka została zaspokojona przez zapłatę świadczenia ubezpieczeniowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2018 roku, sygn. akt (...)).

W niniejszej sprawie bezsporne było, ze pozwany ze swojej winy doprowadził do uszkodzenia w dniu 20 stycznia 2021 roku samochodów marki M. (...) o nr rej. (...), S. (...) o nr rej. (...) i H. (...) o nr rej. (...), a następnie odjechał z miejsca zdarzenia. Sporne natomiast było to, czy zachowanie pozwanego było zbiegnięciem z miejsca zdarzenia w rozumieniu art. 43 pkt 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Pozwany zakwestionował także wysokość dochodzonego pozwem roszczenia.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki umożliwiające powodowi wystąpienie przeciwko pozwanemu z roszczeniem regresowym. O. S. naruszył zasady ruchu drogowego i doprowadził do zdarzenia drogowego, w wyniku uszkodzeniu uległy pojazdy należące do M. B., S. S. i L. Ł.. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia też wątpliwości, że pozwany zbiegł z miejsca zdarzenia w rozumieniu art. 43 pkt 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Pozwany bezpośrednio po zdarzeniu zatrzymał się, wysiadł na moment z auta – zapewne by ocenić skalę uszkodzeń samochodów – i odjechał, nie czekając nawet chwili na właścicieli uszkodzonych pojazdów. S. S., jak zobaczył, co się stało, to chwycił kurtkę i od razu zaczął zbiegać na dół, ale gdy dotarł na parking, to pozwanego już nie było na miejscu. Dobitnie świadczy to o tym, że pozwany nie czekał nawet chwili i bardzo szybko odjechał swoim autem, pomimo, że auto nie nadawało się do jazdy, gdyż miało wystrzelone poduszki powietrzne i zbitą (popękaną) przednią szybę (w pojeździe stwierdzono szkodę całkowitą). Według świadka S. S. była to „oczywista ucieczka z miejsca zdarzenia” /k. 137/ i nie sposób nie zgodzić się z tym stwierdzeniem. Pozwany nie pojechał do najbliższej komendy Policji, ale do mieszkania swojej dziewczyny. W Komendzie Miejskiej Policji pozwany stawił się zaś dopiero po 24 godzinach od zdarzenia.
W takich okolicznościach nie sposób uwierzyć, aby pozwany oddalił się z miejsca zdarzenia bez zamiaru uniknięcia odpowiedzialności, a w szczególności uniemożliwienia identyfikacji roli, jaką odegrał w zdarzeniu, oraz stanu, w jakim znajdował się w chwili zdarzenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku
z dnia 20 maja 2020 r., sygn. akt I ACa 57/20). Sąd nie dał wiary pozwanemu, że odjeżdżając z miejsca zdarzenia nie miał zamiaru uniknięcia odpowiedzialności za spowodowanie kolizji, a jedynie działał pod wpływem szoku. W ocenie Sądu zeznania pozwanego były w tym zakresie jedynie formą obrony procesowej i nie znalazły pokrycia w materiale dowodowym. Pozwany nie zaoferował żadnego dowodu, który potwierdziłby, że pozwany znajdował się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i pokierowanie swoim zachowaniem. Pozwany jest osobą zdrową. Nigdy nie leczył się psychiatrycznie i nie korzystał z pomocy psychologa. Pozwany nie wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii
i psychologii, ani nawet nie domagał się przesłuchania A. P.
w charakterze świadka. Twierdzenia pozwanego o szoku są zatem całkowicie gołosłowne. Przeczą temu zresztą okoliczności zdarzenia. Nie ma bowiem wątpliwości, że pozwany – będąc rzekomo w szoku – był w stanie z powrotem wsiąść do auta i jako kierowca pojechać nim do swojej dziewczyny, nie powodując przy tym kolejnych zdarzeń drogowych. Fakt, że pozwany następnego dnia dobrowolnie stawił się w K. w G. – z pewnością po przeanalizowaniu sytuacji i zorientowaniu się, że na miejscu zdarzenia pozostała tablica rejestracyjna jego pojazdu – nie zmienia kwalifikacji prawnej jego zachowania. W ocenie Sądu pozwany w sposób oczywisty zbiegł z miejsca zdarzenia, a pozostawione w śniegu piwa symbolicznie podkreśliły naganność całej sytuacji. Już tylko na marginesie warto zauważyć, że pozwany może mówić o ogromnych szczęściu, że w trakcie zdarzenia nikt nie zginął lub nie odniósł poważnych obrażeń.

Z powyższych względów uznać należało, że powód udowodnił istnienie roszczenie co do zasady. Powód jednak tylko częściowo wykazał wysokość szkody wyrządzonej przez pozwanego. Powód nie przedłożył bowiem dokumentów pozwalających biegłemu na wycenę szkody w zakresie samochodów marki S. (...) o nr rej. (...) i H. (...) o nr rej. (...). Zarządzeniem z dnia
19 września 2023 roku /k. 153/, doręczonym w dniu 22 września 2023 roku /k. 156/, zobowiązano pełn. powoda do złożenia pisma przygotowawczego, w którym powód miał ustosunkować się do twierdzeń biegłego podniesionych w piśmie z dnia
11 września 2023 roku /k. 152/ – w terminie 14 dni pod rygorem zwrotu pisma złożonego po terminie, utraty prawa powoływania twierdzeń i dowodów w toku dalszego postępowania oraz pominięcia dowodu z opinii biegłego. W odpowiedzi na to wezwanie pełn. powoda złożył pismo procesowe z dnia 6 października 2023 roku, do którego dołączył płytę CD z aktami szkody /k. 157-158/. Na płycie tej zamieszczono jednak wyłącznie dokumenty dotyczące szkody w pojazdach M. (...) i C. (...). W konsekwencji biegły nie był w stanie wycenić szkody
w pojazdach S. i H. i ograniczył opinię do pojazdu M. (...) /k. 167/. Biegły wyraźnie zaznaczył to w treści opinii, ale powód nie wniósł o uzupełnienie opinii i do dnia zamknięcia rozprawy nie przedłożył akt szkody dotyczących samochodów marki S. i H.. Zgodnie z opinią biegłego w pojeździe M. (...) o nr rej. (...) na skutek zdarzenia z dnia 20 stycznia 2021 roku nastąpiła zaś szkoda całkowita, a różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wynosiła 2.670,00 zł. W konsekwencji Sąd uznał, że powód wykazał wysokość dochodzonego pozwem roszczenia tylko do tej kwoty. W pozostałym zakresie, w tym co do kosztów najmu pojazdów zastępczych, powód nie sprostał spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu (art. 6 k.c.). Powód nie wnosił nawet
o przesłuchanie świadków na okoliczność potrzeby skorzystania przez nich z auta zastępczego, a także nie uwzględnił kosztów najmu w tezie dowodowej dla biegłego /k. 5/. Co więcej, powód nie przytoczył w pozwie żadnych twierdzeń w tym zakresie
i nie wskazał nawet, co dokładnie składa się na dochodzoną pozwem kwotę 32.581,21 zł.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych wyżej przepisów prawa materialnego, Sąd orzekł jak w punkcie I. wyroku. O odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. (odsetki zasądzono od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postepowaniu upominawczym, tj. od dnia 26 maja 2022 roku – k. 71). W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu jako niewykazane,
o czym orzeczono w punkcie II. sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w myśl zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. W niniejszym postępowaniu koszty procesu wyniosły 9.206,00 zł. Powód tytułem kosztów poniósł kwotę 5.589,00 zł, na którą złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 1.222,00 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 3.600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa
w kwocie 17,00 zł oraz wynagrodzenie biegłego w kwocie 750,00 zł ( niewykorzystana część zaliczki w wysokości 1.250,00 zł zostanie zwrócona powodowi po prawomocnym zakończeniu sprawy). Pozwany tytułem kosztów poniósł zaś kwotę 3.617,00 zł, na którą złożyły się koszty zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 3.600,00 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. Wysokość stawki występujących w sprawie pełnomocników określono na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Powód wygrał sprawę w 8,19 %. Pozwany powinien zatem ponieść koszty procesu w kwocie 753,97 zł, a powód w kwocie 8.452,03 zł. W konsekwencji to powód powinien zwrócić pozwanemu kwotę 2.863,03 zł i taką kwotę zasądzono na rzecz pozwanego w punkcie III. wyroku (3.617,00 zł – 753,97 zł = 2.863,03 zł). Przy rozliczaniu kosztów procesu Sąd nie uwzględnił kosztów zastępstwa procesowego stron z elektronicznego postepowania upominawczego. W sprawie zainicjowanej pozwem na zasadach określonych w art. 505 ³⁷ § 2 zd. 1 k.p.c. sąd rozstrzygając o kosztach procesu na żądanie strony zgłoszone zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 zd. 2 k.p.c. uwzględnia bowiem jedną opłatę za czynności pełnomocnika w wysokości odpowiadającej temu postępowaniu (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. akt III CZP 53/23). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.