Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marcin Kolasiński

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Magdalena Hausman

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2019 roku w Grudziądzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko M. C.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  ustala, że koszty procesu ponosi powód.

Sygn. akt I C 2464/19

UZASADNIENIE

P. K. wniósł pozew przeciwko M. C. o zapłatę kwoty 1.276,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 18 lutego 2017 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podała, że 6 marca 2013 roku u powoda stawili się J. C. i pozwany M. C.. Powód udzielił J. C. pożyczki, za którą w charakterze pełnomocnika występował M. C.. Biorąca pożyczkę zobowiązała się do jej zwrotu do 5 kwietnia 2013 roku. Na zabezpieczenie roszczeń J. C. wystawiła i wręczyła powodowi weksel in blanco, przy czym weksel został podpisany przez pełnomocnika M. C. z dopiskiem „z up.”, który nie przedłożył wówczas pisemnego pełnomocnictwa. P. nie wywiązała się z umowy, wobec czego powód wypełnił weksel 3 lutego 2017 roku na kwotę 1.276,68 zł. Odpowiedzialność pełnomocnika z tytułu wystawionego weksla powód uzasadnił dyspozycją art. 8 ustawy - Prawo wekslowe.

W piśmie procesowym z 5 sierpnia 2019 roku strona powodowa jako datę wymagalności roszczenia wskazała 17 lutego 2017 roku, która widniała na wekslu jako data jego wykupu (k. 19).

Pozwany M. C. nie stawił się na rozprawie, będąc prawidłowo zawiadomionym o jej terminie poprzez dwukrotne awizo (k. 31). Pozwany nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swojej nieobecności ani nie złożył żadnych wyjaśnień w sprawie. Spełnione zostały zatem przesłanki wyrokowania w trybie zaocznym (art. 339 i art. 340 k.p.c.).

Sąd rozpoznał sprawę w postępowaniu zwykłym, zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem wejścia w życie ustawy z 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469), a to w myśl art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy nowelizującej.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 marca 2013 roku P. K., działając w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, udzielił pożyczki J. C., za którą w charakterze pełnomocnika działał M. C.. Termin spłaty pożyczki został ustalony na 5 kwietnia 2013 roku. Jako zabezpieczenie spłaty pożyczki wystawiony został weksel in blanco wraz deklarację wekslową, upoważniającą dającego pożyczkę do wypełnienia weksla na sumę odpowiadającą zadłużeniu wystawcy łącznie z odsetkami maksymalnymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, prowizją oraz opłatami dodatkowymi, w tym kosztami windykacji. Weksel oraz deklaracja wekslowa zostały podpisane: „z up. M. C.”. Przy czynności nie zostało jednak przedłożone pisemne pełnomocnictwo do działania w imieniu J. C..

J. C. nie wywiązała się z warunków umowy, w związku z czym P. K. 3 lutego 2017 roku wypełnił weksel na kwotę 1.276,68 zł i z terminem zapłaty 17 lutego 2017 roku. Pismem z 13 maja 2019 roku M. C. został wezwany wykupu weksla w terminie do 22 maja 2019 roku. M. C. nie dokonał zapłaty.

Dowody: dokumenty dołączone do pozwu (k. 8-11).

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony powyżej stan faktyczny ustalony został w oparciu o dokumenty przedłożone przez stronę powodową, które nie budziły uzasadnionych wątpliwości co do faktu powstania zobowiązania, jego niewykonania przez pozwanego i wysokości zaległości.

Powód dochodził roszczenia przeciwko pozwanemu na podstawie weksla in blanco stanowiącego zabezpieczenie udzielonej J. C. pożyczki. Zgodnie z art. 9 zdanie pierwsze ustawy z 28 kwietnia 1936 roku – Prawo wekslowe (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 160), wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu. Z kolei w myśl art. 8 tejże ustawy, kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo, a jeżeli zapłacił, ma takie same prawa, jakie by miała osoba, której jest rzekomo przedstawicielem; zasady te stosuje się również do przedstawiciela, który przekroczył granice swego umocowania.

Skoro zatem pozwany podpisał weksel jako pełnomocnik biorącej pożyczkę J. C., nie przedstawiając zarazem pełnomocnictwa szczególnego do działania w jej imieniu, udzielonego w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 99 § 1 k.c.), co do zasady powinien on ponosić odpowiedzialność z tytułu zaciągniętego zobowiązania wekslowego w myśl art. 8 ustawy.

Jednakże, zdaniem sądu, roszczenie dochodzone przez powoda uznać należało za przedawnione. Zgodnie z art. 118 k.c., termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a do tej drugiej kategorii zaliczyć należy roszczenie z tytułu umowy pożyczki, którą zabezpieczał weksel, wynosi 3 lata. W przypadku roszczeń przysługujących przeciwko konsumentowi, przedawnienie jest brane przez sąd pod uwagę z urzędu (art. 117 § 2 ¹ k.c. w zw. z art. 5 ustawy z 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw /Dz. U. poz. 1104/).

Roszczenie powoda o zwrot pożyczki stało się wymagalne 6 kwietnia 2013 roku, natomiast weksel obejmujący zadłużenie z tytułu tej pożyczki został wypełniony 3 lutego 2017 roku, a więc już po upływie terminu przedawnienia. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę stanął na stanowisku, że w przypadku weksla in blanco jego uzupełnienie powinno nastąpić przed upływem terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu, a wypełnienie dokumentu po tym terminie nie mieści się w upoważnieniu udzielonym przez wystawcę w deklaracji wekslowej. Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do trudnej do zaakceptowania sytuacji, w której wierzyciel mógłby w dowolnym czasie uzupełniać weksel, nawet wiele lat po upływie terminu przedawnienia roszczenie ze stosunku podstawowego. W ten sposób w przypadku zobowiązań wekslowych przepisy dotyczące przedawnienia stałyby się w zasadzie fikcją, a wierzyciel wekslowy otrzymałby nieusprawiedliwioną ochronę roszczenia przedawnionego i praktycznie nieograniczoną w czasie odpowiedzialność dłużnika wekslowego. Taką sytuację należałoby uznać za niedopuszczalną w szczególności w przypadku umów zawieranych przez konsumentów, jak to miało miejsce w niniejszej sprawie. Trudno przypuszczać, aby taka była rzeczywiście wola wystawcy weksla przy podpisywaniu deklaracji wekslowej. Przedstawiony pogląd nie stoi przy tym w sprzeczności z art. 70 w zw. z art. 103 i 104 prawa wekslowego, według których roszczenia wekslowe ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności wekslu. Termin przewidziany w art. 70 ustawy ma bowiem zastosowanie, jeżeli weksel został uzupełniony zgodnie z deklaracją wekslową, tj. w czasie, gdy roszczenie ze stosunku podstawowego nie było jeszcze przedawnione. Zaprezentowane stanowisko można przy tym uznać za dominujące w orzecznictwie ( tak np. Sąd Najwyższy w wyroku z 3 listopada 2010 r., V CSK 142/10; w wyroku z 14 lutego 2008 r., II CSK 522/07; w wyroku z 14 lipca 2006 r., II CSK 75/06; w wyroku z 15 lutego 2006 r., IV CSK 15/05; w wyroku z 9 września 2004 r., II CK 499/03; w wyroku z 19 listopada 2004 r., V CK 228/04; w wyroku z 14 października 1971 r., II CR 277/71, wszystkie pozycje za Lex (...) dla Sądów).

Mając powyższe na uwadze, sąd w całości oddalił powództwo, o czym orzeczono w punkcie I. sentencji wyroku.

O kosztach procesu w punkcie II. sentencji orzeczono na zasadzie art. 108 k.p.c. Powód przegrał niniejszą sprawę w całości, przy czym pozwany nie poniósł żadnych kosztów procesu. W związku z powyższym sąd ustalił, że koszty procesu ponosi powód.