Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

POSTANOWIENIE

Dnia 12 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Maciej Lubiński

Protokolant: stażysta Joanna Rakoczy

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2023 roku w Grudziądzu

na rozprawie sprawy z wniosku A. R.

z udziałem U. Ż. i S. R.

o dział spadku po H. R.

p o s t a n a w i a :

I.  ustalić, że w skład spadku po H. R., z domu B., córce J.
i K., zmarłej dnia 8 grudnia 2008 roku w G., wchodzi udział wynoszący (...) (jedną drugą) części we własności nieruchomości rolnej położonej
w G., dla której Sąd Rejonowy w Grudziądzu prowadzi księgę wieczystą (...), to jest majątek o wartości 311.000,00 zł (trzysta jedenaście tysięcy złotych zero groszy);

II.  dokonać działu spadku po H. R. w ten sposób, że udział we własności nieruchomości, o którym mowa w punkcie I. postanowienia, przyznać na wyłączną własność uczestnikowi postępowania S. R. (PESEL: (...));

III.  zasądzić od uczestnika postępowania S. R. na rzecz wnioskodawcy A. R. tytułem spłaty kwotę 77.750,00 zł (siedemdziesiąt siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt złotych), płatną w 4 (czterech) równych ratach w wysokości po 19.437,50 zł (dziewiętnaście tysięcy czterysta trzydzieści siedem złotych pięćdziesiąt groszy) każda, przy czym pierwsza rata będzie płatna w terminie 6 (sześciu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, druga rata w terminie 12 (dwunastu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, trzecia rata w terminie
18 (osiemnastu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a czwarta rata w terminie 24 (dwudziestu czterech) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, z zastrzeżeniem odsetek ustawowych za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz z tym ustaleniem, że niezapłacenie chociażby jednej raty w terminie będzie skutkować natychmiastową wymagalnością całej pozostałej do zapłaty kwoty;

IV.  zasądzić od uczestnika postępowania S. R. na rzecz uczestniczki postępowania U. Ż. tytułem spłaty kwotę 77.750,00 zł (siedemdziesiąt siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt złotych), płatną w 4 (czterech) równych ratach w wysokości po 19.437,50 zł (dziewiętnaście tysięcy czterysta trzydzieści siedem złotych pięćdziesiąt groszy) każda, przy czym pierwsza rata będzie płatna w terminie 6 (sześciu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, druga rata w terminie 12 (dwunastu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, trzecia rata w terminie 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a czwarta rata w terminie 24 (dwudziestu czterech) miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, z zastrzeżeniem odsetek ustawowych za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz z tym ustaleniem, że niezapłacenie chociażby jednej raty w terminie będzie skutkować natychmiastową wymagalnością całej pozostałej do zapłaty kwoty;

V.  ustalić, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem
w sprawie;

VI.  nakazuje pobrać od uczestnika postępowania S. R. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Grudziądzu kwotę 3.192,79 zł (trzy tysiące sto dziewięćdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

VII.  nakazuje pobrać od wnioskodawcy A. R. i uczestniczki postępowania U. Ż. - z zasądzonego na ich rzecz roszczenia - na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Grudziądzu kwoty po 1.596,39 zł (jeden tysiąc pięćset dziewięćdziesiąt sześć złotych trzydzieści dziewięć groszy) tytułem części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I Ns 697/20

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. R. wniósł o dokonanie działu spadku po H. R., zmarłej dnia 8 grudnia 2008 roku w G., wskazując że w skład spadku wchodzi udział we własności nieruchomości rolnej położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w Grudziądzu prowadzi księgę wieczystą (...). Wnioskodawca wniósł o dokonanie działu spadku poprzez fizyczny podział nieruchomości, ewentualnie sprzedaż całej nieruchomości i dokonanie podziału uzyskanej ze sprzedaży ceny pomiędzy spadkobierców stosownie do wielkości przypadających im udziałów.

W odpowiedzi na wniosek /k. 15/ uczestniczka postępowania U. Ż. przyłączyła się do wniosku i podczas całego postępowania prezentowała stanowisko zgodne ze stanowiskiem wnioskodawcy.

W odpowiedzi na wniosek /k. 17-20/ uczestnik postępowania S. R. sprzeciwił się proponowanemu przez wnioskodawcę sposobowi działu spadku, wskazując że byłoby to sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki (art. 213 k.c.)
i wniósł o przyznanie mu całej nieruchomości ze spłatą dla pozostałych spadkobierców. Uczestnik zakwestionował jednak wartość nieruchomości podaną we wniosku, a także wniósł o obniżenie spłat na podstawie art. (...) § 2 k.c. i rozłożenie płatności na raty.

Na rozprawie w dniu 19 września 2023 roku /k. 206v; nagranie: 00:09:45/ uczestnik postępowania S. R. wniósł o zasądzenie spłat ustalonych zgodnie z wyceną dokonaną przez biegłego oraz rozłożenie należności na 5 rocznych rat, począwszy od stycznia 2024 roku.

Sąd ustalił, co następuje:

Na podstawie aktu własności ziemi z dnia 31 marca 1973 roku F. R. i H. R. nabyli własność nieruchomości rolnej położonej w G., stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Grudziądzu prowadzi księgę wieczystą (...). Umową darowizny z dnia (...) marca 2000 roku F. R. i H. R. darowali przedmiotową nieruchomość swojemu synowi A. R.. Jednak już 18 kwietnia 2001 roku A. R. darował tę nieruchomość swoim rodzicom F. R. i H. R..

H. R., z domu B., córka J. i K., zmarła dnia 8 grudnia 2008 roku w G., a spadek po niej nabyli na podstawie ustawy:

- mąż F. R.,

- córka U. Ż.,

- syn S. R.,

- syn A. R.,

każde z nich w (...) części.

H. R. nie zawierała umów majątkowych małżeńskich, a w jej małżeństwie z F. R. obowiązywał ustrój majątkowej wspólności ustawowej.

W skład spadku po H. R. wszedł udział wynoszący (...) części we własności nieruchomości rolnej położonej w G., stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Grudziądzu prowadzi księgę wieczystą (...), to jest majątek o wartości 311.000,00 zł.

Umową darowizny z dnia 26 kwietnia 2017 roku F. R. darował swój udział we własności powyższej nieruchomości wynoszący 5/8 części S. R.. Obecnie własność przedmiotowej nieruchomości przestawia się następująco:

1)  S. R. – (...) części (...) + (...)),

2)  U. Ż. – (...) części,

3)  A. R. – (...) części.

F. R., syn F. i M., zmarł dnia (...) maja 2019 roku w Ł., a spadek po nim nabył na podstawie testamentu notarialnego z dnia (...) syn S. R. – w całości.

Nieruchomość rolna położona w G., dla której Sąd Rejonowy
w G. prowadzi księgę wieczystą (...), ma powierzchnię 15,3100 ha, z czego grunty rolne stanowią 13,1487 ha, łąki trwałe 0,9600, grunty rolne zabudowane 0, (...), lasy (...) ha, a nieużytki (...) ha. Na nieruchomości posadowione są następujące budynki:

a)  budynek mieszkalny z 1978 roku (stan techniczny: średni do remontu),

b)  budynek garażowy drewniany z lat 60-tych–70-tych XXX wieku (stan techniczny: zły),

c)  budynek inwentarski – obora z 1974 roku (stan techniczny: średni do remontu),

d)  budynek produkcyjno-gospodarczy dla rolnictwa – stodoła (stan techniczny: średni do remontu).

Podział fizyczny powyższej nieruchomości rolnej byłby sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki, ze względu na spowodowanie rozdrobnienia areału gruntów uprawnych, co stoi w sprzeczności z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej ukierunkowanej na rozwój. Ponadto podział gospodarstwa wykluczyłby możliwość uzyskania oczekiwanych ze strony zrównoważonej produkcji rolniczej aspektów ekonomicznych, socjalnych i ekologicznych, prowadząc do pogłębienia braku rentowności kapitału własnego gospodarstwa spowodowanego zmniejszeniem powierzchni produkcyjnej i pogorszeniem atrakcyjności dla gospodarstw, których właściciele byliby zainteresowaniu zakupem gruntów rolnych o aktualnych walorach.

Zarówno wnioskodawca, jak i uczestnicy postępowania, posiadają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jednak to S. R. od wielu lat mieszka na nieruchomości położonej w G. i tylko on zajmuje się uprawami na tej nieruchomości. Gospodarstwo rolne stanowi jedyne źródło utrzymania uczestnika postępowania i jego rodziny, przy czym posiada on także uprawnienia kierowcy do prowadzenia samochodów ciężarowych typu TIR. W gospodarstwie rolnym prowadzonym przez uczestnika realizowany jest wieloletni program rolno-środowiskowy z zakresu rolnictwa ekologicznego.

S. R. figuruje w krajowym systemie ewidencji producentów
i na prowadzone gospodarstwo rolne otrzymuje dopłaty bezpośrednie i dopłaty z tytułu rolnictwa ekologicznego. W 2019 roku dopłaty bezpośrednie wyniosły 15.301,44 zł,
a dopłaty z tytułu rolnictwa ekologicznego 13.120,37 zł. Z kolei w 2020 roku dopłaty bezpośrednie wyniosły 14.027,65 zł, a dopłaty z tytułu rolnictwa ekologicznego 13.712,59 zł. Uczestnik nie rozliczył się z wnioskodawcą i uczestniczką postępowania z otrzymanych z tego tytułu kwot.

(okoliczności bezsporne;

dowód: akt własności ziemi z 31.03.1973 r. – k. 2 akt KW;

umowa darowizny z (...).03.2000 r. – k. 25-26 akt KW;

umowa darowizny z 18.04.2001 r. – k. 37-38 akt KW;

postanowienie tut. Sądu z 9.02.2016 r. – k. 13 akt I Ns 2198/15;

postanowienie tut. Sądu z 5.12.2019 r. – k. 30 akt I Ns 808/19;

odpis księgi wieczystej – k. 7 akt;

wypis z rejestru gruntów – k. 8 akt;

zaświadczenie (...) Ł. z 18.03.2021 r. – k. 41 akt;

zaświadczenie KRUS z 16.03.2021 r. – k. 42 akt;

zaświadczenie (...) B. – k. 49 akt;

pismo (...) z 23.03.2021 r. – k. 38 akt;

opinia biegłego z zakresu rolnictwa – k. 85-100 akt;

opinia biegłego rzeczoznawcy – k. 142-166 akt;

opinia uzupełniająca biegłego rzeczoznawcy – k. 189-191 akt;

przesłuchanie wnioskodawcy A. R. – k. 27v akt;

przesłuchanie uczestniczki U. Ż. – k. 27v-28 akt;

przesłuchanie uczestnika S. R. – k. 28-28v akt)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, aktach
I Ns 2198/15 i I Ns 808/19, przesłuchanie wnioskodawcy A. R. oraz uczestników postępowania U. Ż. i S. R.,
a także na podstawie opinii sporządzonych przez biegłego z zakresu rolnictwa
i biegłego z zakresu szacowania nieruchomości.

Sąd w całości podzielił opinie biegłego J. P. /k. 85-100/ oraz biegłego A. L. /k. 142-166; 189-191/, gdyż są one rzetelne, jasne, kategoryczne oraz niesprzeczne. Opinie zostały wydane po wnikliwej analizie zebranego materiału dowodowego, a swoje wnioski biegli logicznie i przekonująco uzasadnili. Opinie sporządzone zostały przy tym przez biegłych posiadających wysokie kwalifikacje zawodowe. Uczestnik S. R. nie kwestionował żadnej ze sporządzonych opinii.

Na rozprawie w dniu 19 września 2023 roku /k.206/ Sąd pominął dowód
z opinii kolejnego biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. W ocenie Sądu nie istniała obiektywna potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii. Opinia sporządzona przez biegłego A. L. jest bowiem przekonująca,
a w opinii uzupełniającej biegły szczegółowo odniósł się do zarzutów wnioskodawcy
i uczestniczki postępowania. W konsekwencji Sąd uznał, że dopuszczenie dowodu
z kolejnej opinii skutkowałoby jedynie przedłużeniem postępowania i wzrostem jego kosztów. Potrzeba dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii lub powołania innego biegłego nie może wynikać jedynie z niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 roku, (...), (...), nr (...), poz. (...)).

Przechodząc do rozważań prawnych w pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Domniemanie to nie zostało wzruszone
w niniejszej sprawie i Sąd przyjął, że udział spadkodawczyni w majątku wspólnym wynosił (...) części.

Zgodnie z art. 1035 k.c. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny
(Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 94 ze zm.; dalej: k.c.), jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Z kolei przepis art. 211 k.c. stanowi, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Regulację tę uzupełnia art. 213
§ 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele. Zgodnie natomiast z art. 214 § 1 k.c. w razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.

W niniejszej sprawie fizyczny podział nieruchomości wchodzącej w skład spadku okazał się niemożliwy, gdyż byłby on sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, co jednoznacznie stwierdził biegły J. P. w swojej opinii. W grę wchodziło zatem jedynie przyznanie nieruchomości jednemu ze spadkobierców, przy czym tylko S. R. był zainteresowany przejęciem całej nieruchomości. Wnioskodawca i uczestniczka postępowania ostatecznie nie sprzeciwiali się przyznaniu całej nieruchomości S. R.. Takie rozwiązanie było także zgodne z dyspozycją art. 214 § 1 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd dokonał działu spadku po H. R. w ten sposób, że udział wynoszący (...) części we własności nieruchomości rolnej położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w Grudziądzu prowadzi księgę wieczystą (...), przyznał na wyłączną własność uczestnikowi postępowania S. R.. Rozstrzygnięcie to nie narusza przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 roku o kształtowaniu ustroju rolnego.

Zgodnie z art. 212 § 2 i 3 k.c. rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (§ 2). Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin
i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych (§ 3).

W przypadku gospodarstwa rolnego wysokość przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do ich zgodnego porozumienia (art. (...) § 1 k.c.). Zgodnie zaś z art. (...) § 2 k.c. w razie braku takiego porozumienia spłaty przysługujące współwłaścicielom mogą być obniżone. Przy określaniu stopnia ich obniżenia bierze się pod uwagę:

1)  typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności;

2)  sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat
i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania.

W doktrynie wskazuje się, że sąd nie może z urzędu obniżyć spłat na podstawie art. (...) § 2 k.c., a możliwość taka uzależniona jest od wniosku zobowiązanego do spłaty, przy czym sąd jest związany granicami tego wniosku. Obniżenie powinno nastąpić zatem tylko wtedy, gdy zobowiązany wyrazi taką wolę i jedynie
w granicach tej woli. Stanowisko to umotywowane jest charakterem obniżenia jako bardzo intensywnej ingerencji w sferę prawną strony uprawnionej (tak G. K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. B.-S.,
A. S., (...), art. (...)). Sąd w niniejszej sprawie w pełni podziela ten pogląd.

W niniejszej sprawie uczestnik postępowania S. R. złożył wprawdzie wniosek o obniżenie spłat na podstawie art. (...) § 2 k.c., ale na żadnym etapie postępowania nie wskazał, do jakiej kwoty spłata ma zostać obniżona, a także
w żaden sposób nie uzasadnił obniżenia spłaty. Co więcej, na rozprawie w dniu
19 września 2023 roku pełnomocnik uczestnika wprost wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy i uczestniczki spłat w kwotach po 77.750,00 zł /k. 206v; nagranie: 00:09:45/. W takiej sytuacji Sąd nie zastosował art. (...) § 2 k.c., uznając nie jest to możliwe bez określenia przez uczestnika zakresu obniżenia spłaty.

Na marginesie warto jednak wskazać, że uczestnik postępowania nie udowodnił okoliczności uzasadniających zastosowanie art. (...) § 2 k.c. Zarówno wnioskodawca, jak i uczestnicy postępowania nie są osobami majętnymi (art. (...) § 2 pkt 2 k.c.),
a dochody uzyskiwane z przedmiotowego gospodarstwa rolnego są niewielkie (około 5.000,00 zł rocznie; vide: przesłuchanie uczestnika S. R. – k. 28v). Dochody te nie wystarczyłyby na spłatę wnioskodawcy i uczestniczki postępowania nawet przy rozsądnym obniżeniu spłat i rozłożeniu ich na 5 rocznych rat (art. (...) § 2 pkt 1 k.c.). Ponadto w ocenie Sądu obniżenie spłaty byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Uczestnik przez wiele lat pobierał bowiem pożytki z gospodarstwa rolnego, a także dopłaty dla rolników, z których nigdy nie rozliczał się z uczestniczką
i wnioskodawcą, a to właśnie dzięki darowiźnie A. R. z dnia 18 kwietnia 2001 roku przedmiotowe gospodarstwo rolne w ogóle weszło do spadku po H. R., a także F. R..

Z powyższych względów Sąd w punktach III. i IV. postanowienia zasądził od uczestnika postępowania S. R. na rzecz wnioskodawcy A. R. i uczestniczki U. Ż. kwoty po 77.750,00 zł tytułem spłaty. Wysokość spłat odpowiada wartości udziałów przysługujących wnioskodawcy
i uczestniczce w spadku po H. R. (311.000,00 x (...) = 77.750,00 zł).

Nas podstawie art. 212 § 3 zd. pierwsze i drugie k.c. Sąd - częściowo przychylając się do wniosku uczestnika - rozłożył należne spłaty na okres 2 lat, ustalając, że spłata na rzecz uprawnionych nastąpi w 4 równych ratach w wysokości po 19.437,50 zł każda, przy czym pierwsza rata będzie płatna w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, druga rata w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, trzecia rata w terminie 18 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, a czwarta rata w terminie 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, z zastrzeżeniem odsetek ustawowych za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz z tym ustaleniem, że niezapłacenie chociażby jednej raty w terminie będzie skutkować natychmiastową wymagalnością całej pozostałej do zapłaty kwoty.

Rozkładając należność na raty Sąd musiał mieć na uwadze nie tylko możliwości finansowe S. R., ale także sytuację majątkową i interes spadkobierców uprawnionych do spłat. Podkreślić należy, że spadkodawczyni zmarła w 2008 roku, a postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po niej uprawomocniło się w dniu 2 marca 2016 roku. S. R. co najmniej od marca 2016 roku powinien zatem liczyć się z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców i czynić oszczędności na poczet należnych im spłat, a już z pewnością powinien się z tym liczyć od momentu doręczenia mu odpisu wniosku w niniejszej sprawie, co miało miejsce w październiku 2020 roku. Uczestnik postępowania od początku sprzeciwiał się bowiem fizycznemu podziałowi gospodarstwa rolnego i chciał je w całości przejąć na własność. Niniejsze postepowanie trwa już ponad 3 lata, co w połączeniu
z dwuletnim okresem rozłożenia spłat na raty daje 5 lat, czyli okres spłaty, jakiego domagał się uczestnik. W ocenie Sądu w ustalonym w postanowieniu okresie uczestnik będzie w stanie zorganizować spłaty, a spadkobiercy otrzymają zasądzone kwoty w odpowiednim terminie. Uprawnieni do spłat spadkobiercy powinni odczuć realną wartość tych spłat, a rozłożenie spłat na kolejne 3 lata zniweczyłoby to, biorąc pod uwagę także wysoki poziom inflacji w gospodarce. Sąd miał też na uwadze w tym zakresie zasady współżycia społecznego i względy, o których była mowa przy ocenie zasadności obniżenia spłat.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Sąd nie dostrzegł podstaw do odstąpienia od zasady ogólnej obowiązującej w postępowaniu nieprocesowym, zgodnie z którą, jego uczestnicy ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Wnioskodawca i uczestnicy postępowania mieli wprawdzie
w pewnym stopniu rozbieżne interesy, niemniej jednak ostatecznie prezentowali zgodne stanowisko co do istnienia podstaw do przeprowadzenia działu, a także sposobu jego dokonania.

O wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, na które złożyło się wynagrodzenie biegłych (1.145,36 zł + 596,55 zł + 4.319,77 zł + 323,90 zł = 6.385,58 zł), orzeczono na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W ocenie Sądu zasadne było obciążenie tymi kosztami wnioskodawcy i uczestników postępowania stosownie do wysokości przysługujących im udziałów w spadku. W konsekwencji wnioskodawcę
i uczestniczkę obciążono jedną czwartą tych kosztów, a uczestnika połową, gdyż uczestnik nabył udział wynoszący (...) części spadku w drodze darowizny od ojca.