Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu - Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Piotrowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Monika Formaniewicz

w obecności oskarżyciela: A. S.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 października 2023r., 1 lutego 2024r., 18 kwietnia 2024r. i 9 maja 2024 r.

sprawy o wykroczenie przeciwko

B. G. - c. W. i I. z domu G., urodz. (...) w R., PESEL (...),

obwinionej o to, że:

W dniach 26 września 2022 roku i 27 września 2022 roku w miejscowości O. na terenie posesji numer (...) zakłócała porządek i spokój S. S. (1) i M. T. poprzez awanturowanie się, dobijanie się do drzwi mieszkania numer (...), używanie słów nieprzyzwoitych wobec tych osób,

tj. o wykroczenie z art. 51 § 1 kw

orzekł:

1.  Obwinioną B. G. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, z tym ustaleniem, że miał on miejsce jedynie w dniu 26 września 2022r. a także, że w chwili jego popełnienia miała ograniczoną w stopniu znacznym zdolność pokierowania swoim postępowaniem, tj. wykroczenia z art. 51 § 1 kw w zw. z art. 17§2 kw i za to, na podstawie art. 51 § 1 kw wymierza jej karę grzywny w wysokości 1000 zł (tysiąc złotych).

2.  Zasądza od obwinionej B. G. na rzecz oskarżycieli posiłkowych S. S. (1) i M. T. kwotę 1152 zł (tysiąc sto pięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w tej sprawie

3.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. D. kwotę 576 zł (pięćset siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej obwinionej z urzędu.

4.  Zwalnia obwinioną od obowiązku uiszczenia opłaty i wydatków postępowania, którymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II W 162/23

UZASADNIENIE

Obwiniona B. G. wraz z mężem A. G. i córką M. G., chorującą na schizofrenię, zamieszkują w budynku wielorodzinnym w O.. W tym samym budynku na piętrze zamieszkują S. S. (1) wraz z partnerem M. T.. Rodziny od wielu lat pozostają w głębokim konflikcie sąsiedzkim, którego zarzewiem było przekonanie małżeństwa G., że sąsiedzi zamieszkują w lokalu bez tytułu prawnego. Między sąsiadami toczyło się wiele spraw cywilnych i karnych. W miejscu zamieszkania bardzo często dochodziło i w dalszym ciągu dochodzi do kłótni, sprzeczek czy tez większych awantur oraz interwencji Policji. Przeciwko obwinionej a także jej mężowi zapadł nawet wyrok karny, w którym między innymi nałożono na nich zakaz zbliżania się i kontaktowania z S. S. (1) i M. T..

Powyższe okoliczności były bezsporne i znane są stronom a także Sądowi z urzędu, przez nikogo nie były co do zasady kwestionowane.

W dniu 26 września 2022 r. około godziny 12:55 M. T. schodził po schodach, aby zejść na podwórko. W tym momencie usłyszał głośne krzyki piętro niżej u państwa G. i zorientował się, że ktoś wychodzi z ich mieszkania . Chcąc uniknąć kolejnej konfrontacji ze skonfliktowanymi i wrogo nastawionymi sąsiadami cofnął się do swojego mieszkania i zdążył zamknąć drzwi. Wówczas to M. G. zaczęła szarpać za klamkę i wykrzykiwać w jego kierunku, że „i tak dostanie od niej”. Wraz z M. G. w wykrzykiwaniu do pokrzywdzonych brała udział obwiniona B. G. krzycząc, że to jest jej własność, że będą mieli eksmisję a także wykrzykiwała wulgaryzmy tj. „(...)”. Pokrzywdzeni wezwali Policję i po chwili przyjechał patrol. Funkcjonariusze K. w G. przeprowadzili interwencję, podczas której obwiniona cały czas była pobudzona, krzyczała i cały czas twierdziła, że sąsiedzi mieszkają tam nielegalnie. Obwiniona B. G. ma czynny środek karny w postaci zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych na odległość mniejszą niż 3 metry na okres 5 lat orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 23 marca 2021 r. w sprawie II K 1032/18.

Kolejnego dnia tj. 27 września 2022 r. sytuacja się powtórzyła, jednak wówczas brała w niej udział wyłącznie M. G., co do której postępowanie zostało wcześniej umorzone z uwagi na jej niepoczytalność.

dowody: notatka urzędowa – k. 1, zawiadomienie – k. 3-4, zeznania świadka- pokrzywdzonego M. T. – k. 7-8, 140v-141, odpis wyroku w sprawie II K 1032/18 i postanowienia – k. 11-15, zeznania świadka – pokrzywdzonej S. S. (1)- k. 21-22, 140-140v, zeznania świadka M. Ł. – k. 156v, zeznania świadka A. K. – k. 156v, zeznania świadka T. K. – k. 156v, zeznania świadka D. C. – k. 157 , kopie notatników służbowych – k. 146-149

B. G. (lat (...)) jest mężatką, z zawodu krawcową, obecnie na emeryturze, z której uzyskuje miesięczne dochody w wysokości 1500 zł. Jest matką dwóch dorosłych córek – M. i K.. Nie ma nikogo na utrzymaniu. Jest właścicielką mieszkania w O.. Leczy się psychiatrycznie. W czasie popełnienia zarzucanego jej wykroczenia miała w stopniu znacznym ograniczoną zdolności pokierowania swoim postępowaniem. Cierpi na organiczne zaburzenia osobowości, ma słaby wgląd w mechanizmy swojego postępowania i skłonność do zachowań impulsywnych a także obniżoną umiejętność kontrolowania emocji.

dowód: dane o obwinionej oraz jej wyjaśnienia k.25

opinia sądowo-psychiatryczna – k. 59-62

Obwiniona B. G. nie przyznała się do postawionego jej zarzutu
i jednocześnie złożyła obszerne wyjaśnienia, w których utrzymywała, że nie popełniła tego wykroczenia i to tak naprawdę ona i jej córka zostały zaatakowane przez sąsiadków, wręcz przez nich pobite. W toku całego postępowania każdorazowo w swoich wyjaśnieniach podkreślała, że państwo S. i T. nie mają prawa mieszkać w sąsiednim lokalu, utrzymywała że to ona i jej rodzina jest prowokowana i zaczepiana, że nie może wyjść z własnego domu. Obwiniona w swoich wyjaśnieniach poruszała wiele wątków, często nie mających związku
z niniejszą sprawą, w których podkreślała wielokrotnie, że to ona czuje się stroną pokrzywdzoną
i nękaną. Zachowanie obwinionej w toku rozprawy również wskazywało na to, że to nie pokrzywdzeni dążą do konfrontacji a właśnie obwiniona. To obwiniona wielokrotnie krzyczała, podnosiła głos, nie reagowała na zwracanie jej uwagi przez Przewodniczącą, cały czas powtarzała te same twierdzenia co czyniło wersję o tym, że to sąsiedzi są agresorami, po prostu niewiarygodną.

wyjaśnienia obwinionej k. 139v-140

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom obwinionej co do braku jej sprawstwa w przedmiotowej sprawie. Obwiniona kwestionowała to, że wykrzykiwała w kierunku pokrzywdzonych utrzymując, że to ona jest przez nich nękana i zaczepiana.

Zupełnie co innego wynika jednak z zeznań świadków w tym pokrzywdzonych. Oczywiście Sąd miał na uwadze to, że pokrzywdzeni są z obwinioną i jej najbliższą rodziną od wielu lat skonfliktowani. Jednakże wymienione zeznania S. S. (1) i M. T. Sąd ocenił jako logiczne, spójne, konsekwentne oraz jako wzajemnie ze sobą korespondujące, a w konsekwencji w pełni wiarygodne. Ponadto zeznania te korespondowały z zeznaniami świadków A. K., M. Ł., T. K. i D. C. – którzy są funkcjonariuszami Policji, zaś świadkami byli w związku z pełnieniem rutynowych czynności służbowych a zatem brak jest podstaw do przyjęcia, aby składając fałszywe zeznania w niniejszej sprawie chcieli bezpodstawnie obciążyć obwinioną. Wskazani wyżej świadkowie w rzeczowy i konsekwentny sposób przedstawiali przebieg interwencji na terenie posesji w O. co wskazuje w ocenie Sądu na to, że wyjaśnienia obwinionej – sprzeczne z tymi depozycjami - w tym zakresie nie polegały na prawdzie. Obwiniona przedstawiała swoją wersję wydarzeń, jednak jest ona w ocenie Sądu niezgodna z rzeczywistością. Wyjaśnienia B. G. były bardzo chaotyczne, niespójne i wielowątkowe, zaciemniające zupełnie przebieg wydarzeń będących przedmiotem niniejszego postępowania.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka A. G. (k. 164v ), męża obwinionej, albowiem również one były niespójne i sprzeczne z wiarygodnymi zeznaniami pozostałych świadków. Mąż obwinionej forsował wersję wydarzeń prezentowaną przez B. G.. Utrzymywał, że żona była spokojna i to ona i ich córka zostały w dniu 26 września 2022 r. zaatakowane i pobite przez M. T.. W swoich zeznaniach podał jednak zupełnie inną godzinę zdarzenia niż wynika to chociażby z notatki funkcjonariuszy K.. Na pytanie oskarżycielki posiłkowej oraz Sądu nie potrafił jednak wyjaśnić, skoro było jak twierdził, dlaczego nie wezwał do swojej żony pomocy medycznej. Wzruszył jedynie ramionami. Twierdzenie o tym, że obwiniona była spokojna jest jednak wysoce nieprawdopodobne biorąc pod uwagę sposób zachowania obwinionej na S. rozpraw a także treść opinii biegłych psychiatrów a także zeznania funkcjonariuszy Policji. Obwiniona jest osobą wyjątkowo wybuchową i nerwowo reagującą na jakiekolwiek uwagi i niemal każdorazowo podnosi głos. W konsekwencji Sąd zeznania tego świadka odrzucił i nie czynił na ich podstawie ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd dał również wiarę dowodom z dokumentów i protokołów zgromadzonych w toku postępowania, uznając je za w pełni wiarygodne i nie znajdując podstaw do kwestionowania ich autentyczności. Nie były one również przez żadną ze stron podważane. W szczególności za wiarygodną Sąd uznał opinię biegłego psychiatry i psychologa, z której wynikało, że B. G. działała w stanie znacznej ograniczonej zdolności do pokierowania swoim postępowaniem. Opinia ta jest bowiem jasna, pełna i spójna a nadto została sporządzona przez specjalistów dysponujących odpowiednią wiedzą i doświadczeniem w zakresie będącym przedmiotem tej opinii. Nadto nie była przez żadną ze stron kwestionowana.

W konsekwencji Sąd doszedł do wniosku, iż przeprowadzone w sprawie postępowanie dostarczyło dowodów pozwalających na przypisanie obwinionej sprawstwa zarzucanego jej we wniosku o ukaranie czynu z tym ustaleniem, że miał on miejsce jedynie w dniu 26 września 2022 r. a także, że w czasie popełnienia tego czynu obwiniona miała w stopniu znacznym ograniczoną zdolność do pokierowania swoim postępowaniem. W ocenie Sądu przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wskazuje, że nie było żadnych wątpliwości, że obwiniona B. G. w dniu 26 września 2022 r. zakłóciła spokój S. S. (1) i M. T..

B. G. została obwiniona o to, że w dniach 26 września 2022 r. i 27 września 2022 r. w miejscowości O. na terenie posesji numer (...) zakłóciła porządek i spokój S. S. (1) i M. T. poprzez awanturowanie się , dobijanie do drzwi mieszkania numer (...), używanie słów nieprzyzwoitych wobec tych osób, tj. za wykroczenie z art. 51 § 1 kw .

Zgodnie z treścią art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń podlega karze ten kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym. Przedmiotem ochrony z tego przepisu jest spokój i porządek publiczny. Trafnie podkreślił Sąd Najwyższy, że przedmiotem ochrony w art. 51 kw jest „prawo obywateli do niezakłóconego spokoju i porządku publicznego oraz niezakłócony spoczynek nocny, które to nie powinny być zakłócone jakimikolwiek zachowaniami wykraczającymi poza ogólnie, czy też zwyczajowo przyjęte normy społecznego zachowania się. Użycie przez ustawodawcę określenia «zakłócenie» wskazuje, że chodzi o wywołanie gdzieś niepokoju, zamieszania naruszającego ustalony porządek, normy współżycia społecznego czy też naturalny bieg spraw, co w efekcie powoduje oburzenie, podenerwowanie lub zgorszenie” – wyrok SN z 22.05.2019, IV KK 219/18, Prok. i Pr. 2020/3, poz. 9. Jest to precyzyjne wskazanie na chronione w ramach tego przepisu dobro prawne. Strona przedmiotowa obejmuje typowe czyny zakłócające spokój publiczny, porządek lub spoczynek nocny. Przepis obejmuje różne formy zachowania sprawcy, które ten stan wywołują. Czyn sprawcy może polegać na krzyku, wywołaniu hałasu, alarmu, może też stanowić inny wybryk w miejscu publicznym. Pojęcia te trzeba rozumieć w ich znaczeniu potocznym – krzyk, hałas, alarm to formy zachowań człowieka podlegające ocenie społecznej. Wszystkie one mogą być objęte pojęciem wybryku. „Powszechnie przyjmuje się, że wybryk o którym stanowi art. 51 § 1 k.w. to zachowanie, które odbiega od przyjętego zwyczajowo postępowania w danym miejscu, czasie i okolicznościach, narusza czy lekceważy obowiązujące zasady współżycia społecznego. Z wybrykiem zatem będziemy mieć do czynienia wówczas, gdy czyn sprawcy odbiegał od przyjętych w danej sytuacji obowiązujących norm postępowania, pozostawał w sprzeczności ze zwykłymi normami ludzkiego współżycia. Wybryk to zachowanie się, jakiego wśród konkretnych okoliczności czasu, miejsca i otoczenia, ze względu na przyjęte zwyczajowo normy ludzkiego współżycia nie należało się spodziewać, które zatem wywołuje powszechne negatywne oceny społeczne i uczucia odrazy, gniewu, oburzenia. Wybryk charakteryzuje więc ostra sprzeczność z powszechnie akceptowanymi normami zachowania się”. Jest to trafna opinia o zdarzeniach, które określamy mianem wybryku. Przepis wymienia formy zachowania (krzyk, hałas, alarm, inny wybryk) i łączy z nimi określone następstwa. Te następstwa to właśnie zakłócenie spokoju, porządku publicznego, spoczynku nocnego albo wywołanie zgorszenia w miejscu publicznym. Sąd Rejonowy w Chełmnie prawidłowo zatem ocenił zachowanie obwinionego polegające na krzyku i hałasie oraz stukaniu w drzwi i okno pokrzywdzonej, co trwało kilka godzin, jako wykroczenie z art. 51 § 1 k.w. – wyrok z 4.02.2020 r., (...), LEX nr 2944272.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać bowiem należało, iż w świetle przede wszystkim zeznań świadków i pokrzywdzonych nie ulegało wątpliwości, że B. G. popełniła w dniu 26 września 2022 r. zarzucone jej wykroczenie zakłócając spokój pokrzywdzonym.

Przechodząc do uzasadnienia kary wymierzonej obwinionej wskazać należało, iż wykroczenie z art. 51 § 1 kw jest zagrożone jest karą aresztu, ograniczenia wolności lub karą grzywny od 20 zł do 5000 zł (art. 24 § 1 kw) . W ramach tego ustawowego zagrożenia w niniejszej sprawie Sąd uznał, iż odpowiednią sankcją wobec obwinionej było wymierzenie grzywny w wysokości 1000 zł.

Wymierzając wobec obwinionej karę we wspomnianym wymiarze sąd miał na uwadze zarówno okoliczności łagodzące jak i obciążające. Na korzyść obwinionej Sąd potraktował głównie fakt, że działała ona w stanie ograniczonej w stopniu znacznym zdolności do pokierowania swoim postępowaniem. Z kolei na niekorzyść obwinionej Sąd poczytał fakt, że jest to kolejny czyn obwinionej wymierzony w sąsiadów. Okolicznością obciążającą była również postawa obwinionej, w której próżno szukać jakiekolwiek refleksji czy skruchy. Sąd nie rozważał w niniejszej sprawie nadzwyczajnego złagodzenia kary z uwagi na powyższą konfrontacyjną postawę obwinionej. W ocenie Sądu jedynie grzywna w orzeczonym zakresie jest w stanie spełnić swoje cele.

Wymierzona kara spełnia w ocenie Sądu wszystkie dyrektywy przewidziane w art. 33 § 1 kw. Przede wszystkim jest ona odpowiednia do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez obwinionej czynu zabronionego. Zdaniem Sądu wymierzona kara nie przekracza również stopnia winy obwinionej. Należy również przypuszczać, że spełni cele zapobiegawcze oraz wychowawcze w stosunku do obwinionej. Czyn, którego popełnienia obwiniona dopuściła się, z uwagi na uprzednią karalność za przestępstwo nie może być bowiem traktowany w kategoriach incydentu. W ocenie Sądu kara ta zdaje się wreszcie czynić zadość wskazaniom prewencji ogólnej, a mianowicie uzmysławia ona społeczeństwu, że nie można zakłócać nikomu spokoju krzykiem i innymi wybrykami, a naruszenie tych reguł nie jest bezkarne. Zachowanie obwinionej spowodowało u pokrzywdzonych po raz kolejny znaczny niepokój, są oni zmęczeni psychicznie długotrwałym konfliktem z sąsiadami, dlatego też takie zachowanie obwinionej winno spotykać się z adekwatną reakcją karną.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w punkcie 1-szym sentencji wyroku.

Na podstawie art. 119 § 1 kpsw i art. 616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art. 121 § 1 kpsw
oraz § 11 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 17 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Sąd zasądził od obwinionej na rzecz oskarżycieli posiłkowych kwotę 1152 zł tytułem ustanowienia przez nich pełnomocnika w osobie radcy prawnego J. K., który reprezentował ich w niniejszej sprawie. Stąd orzeczono jak w punkcie 2 wyroku.

Obwiniona korzystała z pomocy obrońcy ustanowionego z urzędu w toku postępowania sądowego – adw. M. D., dlatego też Sąd zasądził na jej rzecz od Skarbu Państwa nieuiszczone dotychczas w żadnej części wynagrodzenie za obronę. Wysokość tego wynagrodzenia uwzględnia wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r., w sprawie SK 66/19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 769), stwierdzającego, skrótowo rzecz ujmując, że analiza statusu adwokatów i radców prawnych oraz ich roli w postępowaniu, w którym występują jako podmioty powołane z urzędu i zobowiązane do zastępstwa prawnego, prowadzi do uznania, iż różnicowanie ich wynagrodzenia poprzez obniżenie, w stosunku do wynagrodzenia, jakie otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru, nie ma konstytucyjnego uzasadnienia. Z tych względów - podzielając stanowisko Trybunału oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie V KK 549/20 - należało orzec o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej obwinionej z urzędu na podstawie § 17 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r. poz. 18, t.j.), przy uwzględnieniu § 11 ust. 2 pkt 2 i § 17 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm. ).

W toku postępowania ustalono, że obwiniona utrzymuje się ze skromnej emerytury, którą wydatkuje na bieżące potrzeby. Dlatego też Sąd na podstawie art. 121 kpsw w zw. z art. 624 § 1 kpk zwolnił obwinioną od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, zaś zryczałtowaną równowartością wydatków poniesionych w sprawie obciążył Skarb Państwa, orzekając jak w punkcie 4 sentencji wyroku.