Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu - Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Piotrowska

Protokolant: stażysta Sandra Ładzik

w obecności oskarżyciela ------------

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 24 listopada 2022 r., 26 stycznia 2023 r. i 2 marca 2023 r.

sprawy o wykroczenie z oskarżenia (...) Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska

przeciwko

B. S., zd. K., c. E. i Ł. z d. S., ur. (...), PESEL: (...)

obwinionej o to, że:

w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. w B. jako prezes zarządu P. (...) w G. nie dopełniła obowiązku wykonania monitoringu zamkniętego składowiska odpadów komunalnych ciążącego na zarządzającym składowiskiem zgodnie z treścią art. 124 ust. 4 ustawy z dnia
14 grudnia 2012 r. o odpadach

tj. o czyn z art. 189 ust. 2 pkt 8 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach

orzekł:

Obwinioną B. S. uznaje za winną zarzucanego jej czynu
tj. wykroczenia z art. 189 ust. 2 pkt 8 Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012r. i za to, na podstawie tego przepisu, wymierza jej karę 500 (pięćset) złotych grzywny.

Zasądza od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 50 zł (pięćdziesiąt złotych) opłaty oraz obciąża ją kwotą 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania.

Sygn. akt II W 999/21

UZASADNIENIE

Obwiniona B. S. od 2019 r. jest Prezesem spółki P. w G. ( dalej: Spółka lub (...) ). Spółka na podstawie umowy z dnia
26 lutego 2010 r. dzierżawiła od Gminy G. nieruchomość o pow. 1,54 ha w B. na której zlokalizowane jest składowisko odpadów. Wobec Spółki wydano również decyzję Starosty (...) z dnia 18 maja 2010 r. o przeniesieniu na Spółkę (...) praw i obowiązków zarządzającego składowiskiem (OS.7645-2/9/10) oraz z dnia 2 sierpnia 2010 r. o wyrażeniu zgody na zamknięcie składowiska odpadów komunalnych w B. (OS.7645-2/23/10).

Spółka pismem, które wpłynęło do U. G. w dniu 29 listopada 2019 r. złożyła jednostronne oświadczenie o wypowiedzeniu z dniem 31 grudnia 2019 r. umowy dzierżawy z dnia 26 lutego 2010 r. Następnie w kolejnym piśmie zwrócone zostały klucze do tej nieruchomości. W odpowiedzi na powyższe, Gmina G. pismem z dnia 19 grudnia 2019 r. poinformowała, że wydzierżawiający przystąpi do odbioru składowiska po ustaleniu wyników kontroli.

Do roku 2020 r. spółka (...) prowadziła monitoring składowiska zgodnie z wydanymi i przeniesionymi na nią decyzjami. Prawa i obowiązku ciążące na (...) jako zarządzającym składowiskiem nie zostały dotychczas przeniesione na żaden inny podmiot. Dopiero w 2021 r. (...) wniosła do Marszałka Województwa (...) o zmianę tej decyzji.

dowód: odpis KRS – k. 7-11

rozwiązanie umowy – k. 12-14

pisma Gminy G. z 19.12.2019 r. oraz 2.02.2023 r.– k. 15, 151

wykaz – k. 17-22v

pismo Gminy G. z dnia 27.05.2021 r. – k. 26

decyzje Starosty (...) oraz Marszałka Województwa– k. 27-33v

umowa dzierżawy z dnia 26.02.2010 r. wraz z technicznym sposobem zamknięcia i rekultywacji
składowiska odpadów w B. – k. 34-69

zeznania świadka R. C. -k. 154v

zeznania świadka B. B. – k. 154v-155

(...) wszczął kontrolę dotyczącą prowadzenia monitoringu na w/w zamkniętym składowisku w B.. Podczas kontroli ustalono, że w roku 2020 r. monitoring nie był w ogóle prowadzony. Monitoring, zgodnie z wydaną decyzją z dnia 28.11.2002 r. nr OS.7645-2/62/2002 (z której obowiązki spółka przejęła decyzją Starosty (...) z dnia 18.05.2010 r. znak OS.7645-2/9/10) miał polegać na badaniach: wielkości opadu atmosferycznego, poziomu wód podziemnych, składu wód podziemnych, przebiegu osiadania powierzchni składowiska, emisji gazu składowiskowego oraz jego składu. Po przeprowadzonej kontroli i stwierdzonej nieprawidłowości (...) oraz Gmina G. zawarły swoiste porozumienie i przeprowadziły w 2021 r. kolejny monitoring dzieląc koszty jego wykonania po połowie.

dowód: protokół przesłuchania i protokół kontroli – k. 1- 6

zeznania świadka E. S. (1) – k. 139v-140v

zeznania świadka R. C. -k. 154v

zeznania świadka B. B. – k. 154v-155

Przed Naczelnym Sądem Administracyjnym toczy się sprawa ze skargi kasacyjnej (...) od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. z dnia 5 maja 2022 r. w sprawie sygn. akt II SA.Bd 1612/21. Przed Marszałkiem Województwa (...) toczy się z wniosku (...) postępowanie w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji Starosty (...) z dnia 2.08.2010 r. znak OS.7645-2/23/10 zezwalającej na zamknięcie składowiska odpadów w B.. Stroną tego postępowania jest również Gmina G.. Z kolei przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu (sygn. akt I C 963/22) toczy się postępowanie dotyczące ustalenia istnienia przedmiotowej umowy dzierżawy z 2010 r.

dowód: pismo z NSA – k. 144

pismo Marszałka Województwa (...) – k. 213

B. S. (lat (...)) utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w wysokości 17 000 zł miesięcznie. Jej poczytalność w toku postępowania nie budziła wątpliwości.

dowód: oświadczenie obwinionej – k. 138v

B. S. nie przyznała się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożyła obszerne wyjaśnienia . Obrona obwinionej w niniejszej sprawie sprowadzała się do twierdzenia, że spółka (...) skutecznie wypowiedziała umowę dzierżawy, oddała klucze do obiektu a zatem nie była już „zarządzającym” składowiskiem odpadów. W konsekwencji nie była zobowiązana do prowadzenia w dalszym ciągu monitoringu wysypiska. Obwiniona wskazała, że w ustawie brak jest definicji „zarządzającego” składowiskiem i w jej ocenie, z chwilą zdania kluczy do obiektu, to nie (...) był tym podmiotem a Gmina G.. Obwiniona utrzymywała, że aby być zarządzającym składowiskiem należy mieć tytuł prawny do tej nieruchomości zaś (...) utracił go wskutek wypowiedzenia umowy dzierżawy. Obwiniona stała na stanowisku, że od 2020 r. nie miała już dostępu do nieruchomości w B. a zatem nie miała możliwości prowadzenia monitoringu.

dowód: wyjaśnienia obwinionej – 1-2, 138-139

pisma obwinionej– 103-105

Sąd poczynił ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie głównie w oparciu
o wiarygodne dowody w postaci zeznań świadków – inspektora (...) E. S. (2) oraz pracownika Gminy G. B. B. a także pracownika spółki (...). Sąd poczynił również ustalenia w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy. Wymienione zeznania świadków Sąd ocenił jako logiczne, spójne, konsekwentne oraz jako korespondujące ze sobą wzajemnie i z pozostałymi dowodami, a w konsekwencji w pełni wiarygodne. Świadkowie E. S. (1) i B. B. są osobami obcymi dla obwinionej, nie pozostają z nią osobiście w żadnym konflikcie, są urzędnikami państwowymi, zaś wiedzę o okolicznościach istotnych w niniejszej sprawie powzięli w związku z pełnieniem rutynowych czynności służbowych a zatem brak jest podstaw do przyjęcia, aby składając fałszywe zeznania w niniejszej sprawie chcieli bezpodstawnie obciążyć obwinionego. Z resztą również zeznania świadka R. C. oraz wyjaśnienia samej obwinionej w ocenie Sądu co do przebiegu zdarzeń pokrywały się z pozostałym zgromadzonym w sprawie wiarygodnym materiałem dowodowym i wzajemnie ze sobą uzupełniały. Wszyscy świadkowie i obwiniona przedstawiali podobną chronologię zdarzeń a także obieg dokumentów związanych z wypowiedzeniem umowy dzierżaw. Różna była jednak ich ocena zarówno co do skuteczności wypowiedzenia umowy jak i co do wskazania podmiotu odpowiedzialnego za dalsze prowadzenie monitoringu składowiska od 1 stycznia 2020 r. W tym zakresie Sąd poczynił jednak własne ustalenia.

Sąd dał również wiarę dowodom z dokumentów, pism i protokołów zgromadzonych w toku postępowania, uznając je za w pełni wiarygodne i nie znajdując podstaw do kwestionowania ich autentyczności.

W konsekwencji Sąd doszedł do wniosku, iż przeprowadzone w sprawie postępowanie dostarczyło dowodów pozwalających na przypisanie obwinionej sprawstwa zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.

B. S. została obwiniona o to, że w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. w B. jako prezes zarządu P. w G. nie dopełniła obowiązku wykonania monitoringu zamkniętego składowiska odpadów komunalnych ciążącego na zarządzającym składowiskiem zgodnie z treścią art. 124 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach tj. o czyn z art. 189 ust. 2 pkt 8 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach .

Art. 189 ust. 1 w/w ustawy przewiduje, że kto, będąc zarządzającym składowiskiem odpadów, przyjmuje do składowania odpady, w stosunku do których: (…) 8) prowadzenia monitoringu składowiska odpadów, zgodnie z art. 124 ust. 4, lub 9) przekazywania wyników monitoringu składowiska odpadów wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska, zgodnie z art. 124 ust. 5, lub (…).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należało wskazać, że w niniejszym postępowaniu ponad wszelką wątpliwość ustalono, że obwiniona B. S. swoim zachowaniem wyczerpała znamiona zarzucanego jej wykroczenia. Wbrew temu co twierdziła obwiniona, pomimo złożenia przez spółkę (...) oświadczenia o wypowiedzeniu umowy dzierżawy nieruchomości w B., w dalszym ciągu to spółka (...) a w konsekwencji osobiście jej Prezes – obwiniona – była zobowiązana do prowadzenia monitoringu zgodnie z obowiązującymi w dalszym ciągu decyzjami administracyjnymi. Dopóki decyzje nie zostaną zmienione w drodze uchylenia bądź przeniesienia obowiązków, jednostronne wypowiedzenie umowy i oddanie w kopercie kluczy nie mogło zdjąć ze spółki obowiązku w zakresie prowadzenia monitoringu w 2020 roku. Należy ponadto wskazać, że wbrew temu co twierdziła obwiniona, kwestia skuteczności wypowiedzenia nie jest wcale bezsporna – toczy się bowiem postępowanie sądowe w tej sprawie. Ponadto w ocenie Sądu, zgodnie z art. 151ust. 1 pkt 1 ustawy o odpadach przejęcie praw i obowiązków może nastąpić dopiero po uzyskaniu decyzji o ich przeniesieniu na wniosek zainteresowanego podmiotu. Bezspornym zaś pozostaje fakt, że ani Wójt Gminy G. ani żaden inny podmiot nie wystąpił dotąd o przeniesienie tych praw i obowiązków. Należało zatem uznać, że zarządzającym składowiskiem, mimo faktycznego oddania kluczy, nadal jest (...).

Twierdzenie obwinionej jakoby od 1 stycznia 2020 r. to Gmina G. była odpowiedzialna za prowadzenie monitoringu składowiska, stanowi w ocenie Sądu jedynie nieskuteczną linię obrony. Gdyby przyjąć pogląd prezentowany przez obwinioną, należałoby uznać, że jednostronne wypowiedzenie umowy dzierżawy przekreślałoby automatycznie obowiązywanie wydanych wcześniej przez Starostę (...) decyzji. Stanowisko takie jest jednak nieuprawnione jako niezgodne z obowiązującymi przepisami to jest art. 151 ust. 1 ustawy o odpadach. W świetle tych przepisów, zmiana zarządzającego składowiskiem odpadów wymaga: 1) przeniesienia na podmiot zainteresowany przejęciem składowiska odpadów praw i obowiązków wynikających z decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów oraz odpowiednio z: a)pozwolenia zintegrowanego albo zezwolenia na przetwarzanie odpadów, b) zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części lub decyzji o zamknięciu składowiska odpadów lub jego wydzielonej części; 2) uzyskania przez podmiot zainteresowany przejęciem składowiska odpadów tytułu prawnego do dysponowania całą nieruchomością, na której jest zlokalizowane składowisko odpadów, wraz ze wszystkimi instalacjami i urządzeniami związanymi z prowadzeniem tego składowiska odpadów.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że do zmiany zarządzającego składowiskiem pomimo wypowiedzenia umowy dzierżawy (której skuteczność ostatecznie również została przez Gminę G. zakwestionowana) w istocie nie doszło. W konsekwencji to w dalszym ciągu obwiniona jako Prezes zarządu spółki (...) była odpowiedzialna za prowadzenie monitoringu tego składowiska a w konsekwencji to ona winna ponosić odpowiedzialność za nieprzeprowadzenie tego monitoringu w 2020 roku a zatem za wykroczenie stypizowane w art. 189 ust. 2 pkt 8 ustawy o odpadach.

Przechodząc do uzasadnienia rozstrzygnięcia w zakresie kary wymierzonej obwinionej wskazać należało, iż wykroczenie z art. 189 ust. 2 pkt 8 ustawy o odpadach jest zagrożone karą aresztu albo grzywny od 20 do 5000 zł (art. 24 § 1 kw). W ramach tego ustawowego zagrożenia w niniejszej sprawie Sąd uznał, iż odpowiednią sankcją wobec obwinionej było wymierzenie kary 500 zł grzywny.

Wymierzając wobec obwinionej karę we wspomnianym wymiarze sąd na niekorzyść obwinionej uwzględnił fakt, że wykroczenie zostało popełnione przez osobę, która z racji wykonywanej funkcji oraz prowadzonej przez zarządzaną przez nią spółkę wyspecjalizowanej działalności, powinna dysponować wyższą świadomością i znajomością przepisów ustawy
o odpadach oraz dokładać jak najwyższej staranności w tym zakresie. W ocenie Sądu w sprawie przeważały jednak okoliczności łagodzące, którymi w tej sprawie był w szczególności fakt, że popełnienie tego wykroczenia nastąpiło nieumyślnie. Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 5 kw omawiane wykroczenie może być popełnione zarówno umyślnie - gdy sprawca ma świadomość tego, że powinien prowadzić monitoring składowiska i a pomimo tego go nie przeprowadza, jak i nieumyślnie - gdy sprawca wykazuje się np. niedbalstwem i nie wie, czy w dalszym ciągu winien taki monitoring prowadzić, choć mógł przewidzieć, że taki obowiązek na nim spoczywa. Obwiniona, jak sama twierdziła, była przekonana, że z chwilą wypowiedzenia umowy dzierżawy i oddania kluczy, nie jest odpowiedzialną za dalsze prowadzenie monitoringu. Należało ponadto zauważyć, że do roku 2020 r. monitoring był przez (...) regularnie prowadzony i (...) nie miał w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Na uwagę zasługuje również fakt, że obwiniona objęła funkcję Prezesa spółki (...) dopiero w 2019 roku a zatem stosunkowo krótko pełniła ją zanim doszło do popełnienia tego wykroczenia. W niniejszej sprawie w świetle wyjaśnień obwinionej w powiązaniu z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym Sąd doszedł do przekonania, że obwiniona rzeczywiście popełniła to wykroczenie nieumyślnie.

Wymierzona kara spełnia w ocenie Sądu wszystkie dyrektywy przewidziane w art. 33 § 1 kw. Przede wszystkim jest ona odpowiednia do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez obwinionej czynu zabronionego. Zdaniem Sądu wymierzona kara nie przekracza również stopnia winy obwinionej. Należy również przypuszczać, że spełni cele zapobiegawcze oraz wychowawcze w stosunku do obwinionej. Uwzględnia również warunki osobiste i majątkowe sprawcy. Czyn, którego popełnienia obwiniona dopuściła się, z uwagi na dotychczasowy styl życia może i powinien być traktowany w kategoriach incydentu. W ocenie Sądu kara ta zdaje się wreszcie czynić zadość wskazaniom prewencji ogólnej, a mianowicie uzmysławia ona społeczeństwu, że należy stosować się do obowiązków wynikających z ustawy o odpadach, a naruszenie tych reguł nie jest bezkarne.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w punkcie 1-szym sentencji wyroku.

Mając na względzie fakt, że obwiniona osiąga stałe dochody z wynagrodzenia za pracę, Sąd na podstawie art.118 §1 kpw oraz art. 3 w zw. z art. 21 pkt 2 lit 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od niej opłatę w kwocie 30 zł oraz obciążył ją wydatkami (na podstawie § 2 i 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia a także na podstawie art.118 § 1 i 2 kpw i art. 119 § 1 kpsw) uznając, że jest ona w stanie ponieść te koszty i winna być nimi obciążona. Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w punkcie 2 sentencji wyroku.