Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2018 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agnieszka Lubińska

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Meirowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2018 r. w G.

sprawy z powództwa małoletniej D. J. działającej przez ojca P. J.

przeciwko A. J.

o podwyższenie alimentów

I.  utrzymuje w mocy punkt II. wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 23 maja 2018 r. wydanego w sprawie sygnatura akt III RC 72/18, zaś punkt I. tego wyroku zaocznego uchyla i orzeka w ten sposób, że podwyższa od pozwanej A. J. na rzecz małoletniej powódki D. J. rentę alimentacyjną z kwoty 200,00 zł miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 19 stycznia 2009 r. w sprawie sygnatura akt I C 72/07 do kwoty 650,00 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatną do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, do rąk ustawowego przedstawiciela małoletniej powódki – jej ojca P. J., poczynając od dnia 12 lutego 2018 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanej A. J. na rzecz powódki kwotę 1.167,00 zł (tysiąc sto sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  kosztami sądowymi, od uiszczenia których powódka była zwolniona, obciąża Skarb Państwa;

V.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

Sygn. akt III RC 72/18

UZASADNIENIE

Powódka, małoletnia D. J., działająca przez ojca P. J., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła w pozwie o podwyższenie od pozwanej A. J. alimentów z kwoty 200,00 zł miesięcznie, do kwoty 900,00 zł miesięcznie, płatnych z góry do 15-tego dnia każdego miesiąca do rąk ojca P. J. wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że alimenty zostały ostatni raz zostały zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu wydanym w sprawie sygnatura akt I C 72/07, w kwocie 200 zł miesięcznie. Podano, że w chwili ostatniego ustalenia alimentów powódka miała 8 lat, a jej ojciec uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości ok. 2.500 zł brutto miesięcznie. Obecnie powódka ma 17 lat i jest uczniem pierwszej klasy liceum ogólnokształcącego. Na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb niezbędne jest po 900 zł miesięcznie.

Odnośnie sytuacji pozwanej w uzasadnieniu pozwu wskazano, że pracuje jako przedstawiciel handlowy w spółce (...) w O., zarabiając około 5.000 zł miesięcznie. Oprócz powódki nie ma nikogo na utrzymaniu.

Według strony powodowej, doszło do zasadniczej zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb powódki oraz nastąpił wzrost dochodów pozwanej.

Wyrokiem zaocznym z dnia 23 maja 2018 r. Sąd w przedmiotowej sprawie podwyższył od pozwanej A. J. na rzecz małoletniej powódki D. J. rentę alimentacyjną z kwoty 200,00 zł miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 19.01.2009 r. wydanym w sprawie sygnatura akt I C 72/07 do kwoty 800,00 zł miesięcznie, płatną do dnia 15-tego każdego miesiąca z góry do rąk ustawowego przedstawiciela małoletniej powódki, jej ojca P. J., poczynając od dnia 12 lutego 2018 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności. Sąd oddalił powództwo w pozostałej części.

Od powyższego wyroku pozwana w terminie wniosła sprzeciw. Pozwana uznała powództwo do kwoty 400 zł alimentów.

Postanowieniem z dnia 26.06.2018 r. Sad oddalił wniosek pozwanej o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia D. J. urodziła się (...) i ma obecnie 17 lat. Powódka pochodzi ze związku małżeńskiego A. J. i P. J., rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 19 stycznia 2009 r.

Po raz ostatni wymiar obowiązku alimentacyjnego pozwanej wobec powódki został ustalony na mocy wyroku rozwodowego z dnia 19 stycznia 2009 r. na kwotę 200 zł miesięcznie. W okresie ustalenia alimentów w tej wysokości powódka miała 8 lat, a pozwana nie pozostawała w żadnym stosunku pracy.

Obecnie D. J. uczęszcza do drugiej klasy III Liceum Ogólnokształcącego w G., do klasy mundurowej. Koszt wyprawki do szkoły związany z zakupem książek i innych potrzebnych przyborów wynosi około 500 zł rocznie. Coroczny koszt związany z wyposażeniem małoletniej do klasy mundurowej wynosi około 500-700 zł.

Powódka korzysta z odpłatnych zajęć nauki strzelania na strzelnicy. Miesięczny wydatek z tego tytułu wynosi około 30-40 zł.

W szkole organizowane są wycieczki dla uczniów. Powódka w poprzednim roku szkolnym korzystała z tych wycieczek za kwotę 600 zł. Dodatkowo otrzymała od ojca 200 zł na swoje wydatki podczas wyjazdu.

Z uwagi na alergię D. J. stosuje syrop antyalergiczny, który wystarcza na dwa miesiące. Na leki związane z alergią i innymi chorobami powódki jej ojciec wydaje miesięcznie około 80 zł.

Powódka nosi okulary, wymagające wymiany raz w roku. Ostatni wydatek związany z ich zakupem wyniósł 530 zł.

P. J. przekazuje córce miesięcznie 200-300 zł kieszonkowego, które małoletnia przeznacza na wyjścia do kina, na pizzę, spotkania z koleżankami. Ojciec powódki kupuje jej odzież i obuwie za kwotę 400 zł miesięcznie.

Powódka zamieszkuje z ojcem i drugą dorosłą osobą, która dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania.

Na wyżywienie małoletniej powódki wydatkowana jest miesięcznie kwota 400 zł.

Powódka odwiedza matkę około 4 razy w roku, przebywając w jej miejscu zamieszkania przez okres miesiąca wakacji, tydzień ferii zimowych oraz w święta. Na okres pobytu u matki dostaje kieszonkowe od ojca na swoje wydatki.

Ojciec powódki uzyskuje dochody miesięczne w kwocie około 7.000 zł. Poza powódką nie ma nikogo na utrzymaniu. P. J. niedawno kupił dom, który aktualnie przygotowuje do zamieszkania wraz z obecną partnerką.

(okoliczności bezsporne, dowód:

- wyrok rozwodowy – k. 213 akt Sądu Okręgowego w Toruniu sygn. IC 72/07, k. 4 akt;

- zaświadczenie o zarobkach – k. 5;

- zestawienie dochodów do PIT-36 – k. 6;

- odpis z listy wypłat – k. 25;

- informacja o dochodach pozwanej za 2017 r. – k. 26-27;

- przesłuchanie za powódkę P. J. – k. 20-21,31v-32v, 74v-75.)

A. J. zamieszkuje w S. w mieszkaniu będącym własnością jej siostry o powierzchni około 40 m ². Zamieszkuje w nim sama z pełnoletnią córką D. M. i w całości ponosi koszty jego utrzymania w kwocie około 700 zł. Pozwana od około dwóch lat pracuje w firmie (...) w O. jako koordynator. Uzyskuje dochody miesięczne w kwocie 3.000 zł netto. Posiada do dyspozycji samochód służbowy. Nie posiada żadnego majątku.

Pozwana oprócz kosztów utrzymania mieszkania ponosi koszt abonamentu telefonicznego 100 zł oraz spłaca skonsolidowaną ratę kredytu w kwocie około 300 zł.

Pełnoletnia córka pozwanej kontynuuje naukę w trybie niestacjonarnym i poszukuje pracy. Pozwana wspiera finansowo córkę D. M., która nie uzyskuje jeszcze dochodów pozwalających na jej samodzielne utrzymanie.

(okoliczności bezsporne, dowód:

- potwierdzenie przelewu – k 50-58;

- kopia protokołu sprawy III RC 179/98;

- zeznania świadka R. M. – k. 73v-74;

- przesłuchanie pozwanej A. J. – k. 75v-76.)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i załączonych aktach Sądu Okręgowego w Toruniu sygn. akt IC 72/07, zeznani świadka R. M. oraz przesłuchanie stron.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka R. M.. Zeznania te są jasne, logiczne i konsekwentne oraz znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła bowiem wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanego za małoletnią powódkę P. J. oraz pozwanej A. J..

Przechodząc do rozważań prawnych należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 138 k.r.o. strony w razie zmiany stosunków mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zaś istotne zwiększenie, zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w skutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, a niekiedy nawet ustanie obowiązku alimentacyjnego. Zakres świadczeń wyznaczają natomiast, zgodnie z treścią art. 135 k.r.o., z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś rzeczywiste możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zgodnie z ugruntowanymi poglądami judykatury i doktryny prawniczej zatem dopiero ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, następnie porównanie tych wartości umożliwia ustalenie, czy i w jakim zakresie (w całości bądź w części) potrzeby uprawnionego mogą być zaspokojone przez zobowiązanego.

W myśl art. 133 k.r.o. rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie, zakres potrzeb uprawnionego małoletniego dziecka wyznacza przede wszystkim dyrektywa zaspokajania przez rodziców potrzeb ekonomicznych dziecka zgodnie z zasadą równej stopy życiowej (por. wyrok SN z dn. 7.06.1972 r., III CZP 43/72, OSNCP 1972, nr 11, poz. 198; uchwał SN z dn. 31.01.1986 r., III CZP 76/85, OSNC 1987, nr 1, poz. 4).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż w ocenie Sądu powódka wykazała, że nastąpiła zmiana jej usprawiedliwionych potrzeb, która uzasadniała dokonanie zwiększenia wymiaru renty alimentacyjnej. Odnośnie wysokości żądania, Sąd uznał że zasługiwało ono na uwzględnienie tylko w części.

Każdorazowo, rozpoznając sprawę o zmianę wymiaru alimentów, należy odnieść się do treści ostatniego orzeczenia w tym przedmiocie lub ugody zawartej między stronami.

Po raz ostatni wymiar obowiązku alimentacyjnego pozwanej wobec powódki został zaktualizowany na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 19 stycznia 2009 r. Na mocy tego wyroku renta alimentacyjna na rzecz małoletniej D. J. została ustalona na kwotę 200 zł miesięcznie. Od czasu ostatniego ustalenia wymiaru alimentów do dnia wydania wyroku w przedmiotowej sprawie upłynęło 9 lat.

W przeciągu tego czasu sytuacja małoletniej powódki zmieniła się znacznie. Powódka ma obecnie 17 lat i jest uczennicą liceum ogólnokształcącego, co wiąże się ze zwiększonymi wydatkami w stosunku do okresu szkoły podstawowej. D. J. chodzi do klasy mundurowej, co wiąże się z większymi niż przeciętne wydatkami związanymi ze szkołą.

Również z uwagi na wiek małoletniej, niezbędne są zwiększone wydatki na odzież. Wyższe są również potrzeby dziecka związane ze spędzaniem czasu wolnego i rozwijaniem zainteresowań.

W zakres usprawiedliwionych potrzeb powódki wchodzą przede wszystkim wydatki związane bezpośrednio z jej utrzymaniem, takie jak wydatki na wyżywienie, edukację, ubrania i obuwie, dojazdy, a także te związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania, w którym ulokowane jest jej centrum życiowe.

W ocenie Sądu strona powodowa wykazała, że obecnie D. J. ma większe potrzeby odnośnie jej potrzeb kształcenia, dbania o zdrowie, wygląd, rozwój. Z uwagi na alergię małoletniej, niezbędne są wydatki na leki antyalergiczne, a z uwagi na wadę wzroku – wydatki na okulary. Zdarzają się potrzeby odbywania z małoletnią prywatnych wizyt lekarskich u okulisty i stomatologa.

Sąd uznał, że do usprawiedliwionych miesięcznych wydatków na utrzymanie małoletniej powódki należą:

- 200 zł tytułem udziału w utrzymaniu mieszkania, w którym powódka zamieszkuje,

- 400 zł na wyżywienie,

- 150 zł na wydatki szkolne, w tym podręczniki, przybory szkolne, zakup umundurowania,, dojazd do szkoły,

- 200 zł na odzież, obuwie,

- 100 zł – leki, wizyty lekarskie, zakup okularów,

- 100 zł – inne wydatki, w tym kosmetyki, środki higieny osobistej;

- 40 zł na naukę strzelania;

- 100 zł na kieszonkowe.

Łączna kwota usprawiedliwionych potrzeb małoletniej wynosi około 1.300 zł.

Ustalając wysokość usprawiedliwionych potrzeb małoletniej Sąd kierował się zasadą, iż dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Należy uznać, że w realiach przedmiotowej sprawy należało dokonywać tych ustaleń w odniesieniu do stopy życiowej pozwanej, a nie ojca powódki. Każdy z rodziców winien bowiem zapewnić dziecku takie warunki, na jakie go stać przy wykorzystaniu swoich możliwości zarobkowych i majątkowych. Małoletnia zamieszkuje obecnie z ojcem, którego miesięczny dochód netto wynosi około 7.000 zł.

W ocenie Sądu, nie wszystkie wydatki ponoszone przez P. J. na córkę związane są z jej usprawiedliwionymi wydatkami, zgodnymi z możliwościami zarobkowymi pozwanej. Ojciec powódki wskazał, że przeznacza 400 zł miesięcznie na odzież i obuwie dla córki, 700 zł na jej wyżywienie. Sąd przyjął, iż usprawiedliwionym wydatkiem na te potrzeby są niższe kwoty, od podanych przez stronę powodową.

Jeżeli rodzic, z którym dziecko zamieszkuje, z uwagi na jego sytuację finansową, jest w stanie i chce przeznaczać większe kwoty na utrzymanie dziecka, niż byłby w stanie zapewnić to drugi z rodziców, to należy go pochwalić za starania o zwiększenie stopy życiowej dziecka. Nie może on jednak oczekiwać, że ten z rodziców, u którego aktualnie dziecko nie mieszka, będzie pokrywał te wydatki ponad kwotę, którą byłby w stanie przeznaczyć na utrzymanie dziecka, gdyby dziecko zamieszkiwało wraz z nim.

Odnosząc te rozważania do sytuacji stron, należy zauważyć, że P. J. przeznacza miesięcznie wyższe kwoty na utrzymanie córki, niż czyniłaby to matka małoletniej, z uwagi na jej możliwości zarobkowe. Jednak to on decyduje, w jakim zakresie chce czynić zadość oczekiwaniom dziecka, co do jej stopy życiowej i wydatków na dziecko. Skoro jednak matki powódki nie stać na życie na takiej samej stopie życiowej jak ojciec małoletniej, musi on liczyć się z tym, że będzie obciążony tymi wydatkami. Powinien więc albo samodzielnie je pokrywać, albo też obniżyć standard życia dziecka, do takiego, jaki jest w stanie zapewnić matka powódki.

Sąd uznał, że miesięcznie potrzebna jest kwota około 1.300 zł, aby zaspokoić wszystkie usprawiedliwione potrzeby małoletniej. Sąd nie dał wiary twierdzeniom ojca powódki, aby usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej były wyższe niż 1.300 zł. Należy zauważyć, że utrzymanie 17-letniego uczącego się dziecka kosztuje z pewnością mniej niż wysokość kwoty najniższego wynagrodzenia w kraju, kształtującej się w granicach 1.500 zł. Kwota 1.300 zł zaspokoi wszystkie usprawiedliwione potrzeby powódki.

Odnośnie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej, jako zobowiązanej do alimentacji, należy zauważyć, że wynoszą one około 3.000 zł.

Ustalając w jakiej części pozwana powinna być obciążona ponoszeniem miesięcznych kosztów utrzymania powódki Sąd wziął pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców powódki, okoliczność, że pozwana wspiera finansowo swoją córkę D. M., która nie uzyskuje jeszcze dochodów pozwalających na jej samodzielne utrzymanie oraz fakt, że ojciec małoletniej czyni w większym stopniu osobiste starania o wychowanie powódki.

Zważywszy, że ojciec powódki nie ma nikogo więcej na utrzymaniu poza małoletnią powódką, a jego możliwości zarobkowe i majątkowe są znacznie wyższe niż pozwanej, Sąd uznał, że alimenty winny obciążać matkę małoletniej w kwocie 650 zł, co stanowi połowę usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej.

W ocenie Sądu kwota 650 zł alimentów leży w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanej.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punktach I. i II. wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki zwrot poniesionych przez nią kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego, stosunkowo do wysokości jej przegranej.

O nieuiszczonych kosztach sądowych orzeczono po myśli art. 113 ust. 1 i 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sąd nie obciążył pozwanej nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Sąd nadał wyrokowi w punkcie I. rygor natychmiastowej wykonalności.