Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Grudziądzu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Justyna Szczepkowska

Protokolant: st. sek. sąd. Justyna Renkiewicz- Kicza

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2024 r. w G.

sprawy z powództwa O. P. działającego przez opiekuna prawnego M. P.

przeciwko P. P. (2)

o podwyższenie alimentów

I.  alimenty ustalone ugodą z dnia 30.01.2014 r. zawartą w Sądzie Rejonowym w Grudziądzu, sygn. akt III RC 282/13 od pozwanego P. P. (2) na rzecz powoda O. P. w kwocie 570 (pięćset siedemdziesiąt) zł miesięcznie, podwyższa z dniem 30 listopada 2023 r. do kwoty 900 (dziewięćset) zł miesięcznie - płatnych z góry do rąk opiekuna prawnego powoda M. P. do dnia 10. każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi za I instancję;

IV.  nie obciąża powoda kosztami procesu;

V.  nadaje wyrokowi w pkt. I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 650/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 listopada 2023 r. M. P. - opiekun prawna powoda O. P. wniosła w jego imieniu o podwyższenie alimentów od jego ojca P. P. (2) z kwoty 570 zł do kwoty 1200 zł miesięcznie. W uzasadnieniu wskazała, że dotychczasowa kwota alimentów została ustalona w 2014 r. Od tego czasu nastąpiła istotna zmiana w usprawiedliwionych potrzebach powoda, który jest niepełnosprawny, z wieloma dysfunkcjami i wymaga stałej wielospecjalistycznej opieki lekarskiej.

W odpowiedzi na pozew z dnia 3 stycznia 2024 r. P. P. (2) uznał powództwo do kwoty 750 zł miesięcznie, w pozostałym zakresie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że regularnie płaci aktualne alimenty. Pracuje za granicą, Na utrzymaniu żonę przebywającą na urlopie wychowawczym oraz dwoje małoletnich dzieci.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Ugodą zawartą w Sądzie Rejonowym w Grudziądzu z dnia 30.01.2014 r. P. P. (2) zobowiązał się łożyć na małoletniego O. P. kwotę 570 zł alimentów, sygn. akt III RC 282/13.

Małoletni miał wówczas ukończone 9 lat, mieszkał z matką M. P. w G. przy ul. (...) w budynku (...) Sp. z o.o. w G.. Miał orzeczoną niepełnoprawność od urodzenia. Jego matka otrzymywała zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności syna w wysokości 153 zł miesięcznie, świadczenie pielęgnacyjne wraz z dodatkiem w wysokości 620 zł miesięcznie, zasiłek rodzinny w kwocie 106 miesięcznie wraz z dodatkiem do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w kwocie 80 zł miesięcznie. Łącznie otrzymywała kwotę 1159 zł miesięcznie. W utrzymaniu siebie i małoletniego pomagali jej rodzice. Czynsz za mieszkanie wynosił wówczas 306,70 zł, za energię elektryczną płaciła ok. 200 zł za 2 miesiące. Małoletni korzystał z odpłatnych zajęć terapii sensorycznej, był rehabilitowany w fundacji Sezam oraz w ośrodku (...) w G..

P. P. (2) był zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Poszukiwał pracy w Polsce i za granicą. Od 01.12.2013 r. do 28.02.2014 r. zatrudniony był na okres próbny jako pracownik obsługi serwisu w firmie (...) w G. za wynagrodzeniem 1600 zł brutto (1181,22 zł netto).

Obecnie O. P. ma ukończone 19 lat, jest ubezwłasnowolniony całkowicie. Od urodzenia cierpi na chorobę genetyczną- Zespół (...), charakteryzującą się m.in. ogólnym opóźnieniem rozwoju, normalnym lub przyspieszonym wzrostem, brakiem lub ciężko opóźnionym rozwojem mowy. Jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, niezdolny do pracy, wymaga zaopatrzenia w stosowne przedmioty ułatwiające jego funkcjonowanie, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, stałej lub długotrwałej opieki osób trzecich. Pod koniec listopada 2023 r. był hospitalizowany z powodu napadu padaczkowego z podejrzeniem przebycia udaru, wymaga dalszego diagnozowania. Wymaga pomocy przy ubieraniu, jedzeniu. Porusza się samodzielnie, wymaga jednak pomocy przy chodzeniu po schodach. Na noc jest pampersowany, koszt zakupu pampersów wynosi 300 zł miesięcznie. Codziennie przebywa w szkole specjalnej przy ul. (...) w G. w godz. 9.00-15.00. Szkoła jest nieodpłatna, M. P. płaci za jego obiady w szkole 130 zł miesięcznie. Jest rehabilitowany, środki pochodzą z NFZ oraz z tzw. zbiórki 1%. Pozostaje pod wielospecjalistyczną opieką lekarzy - neurologa, otolaryngologa, dermatologa. Nadal mieszka z matką w/w mieszkaniu, czynsz wynosi 968,24 zł miesięcznie, opłata za prąd ok. 150 – 200 zł za 2 miesiące. Przebywa również razem z matką w domu jej obecnego partnera. Nie ma własnego majątku. Otrzymuje z ZUS rentę w wysokości 1445,48 zł miesięcznie netto oraz świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł miesięcznie.

M. P. nie pracuje, otrzymuje z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w G. świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 2458 zł miesięcznie. Nie planuje zmiany tego świadczenia na tzw. świadczenie wspierające, które umożliwiłoby jej podjęcie pracy zarobkowej, Nie ma innych dzieci na utrzymaniu. W opiece nad powodem pomagają jej rodzice. Jest właścicielką samochodu osobowego marki B. r. pr. 2016 r.

P. P. (2) od 6 lat zatrudniony jest w niemieckiej firmie (...). Jest kierowcą ciężarówki. Otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1700 euro netto. Jest żonaty od 2013 r., jest ojcem dwójki dzieci pochodzących ze związku małżeńskiego – syna lat 10 oraz córki w wieku 20 miesięcy. Małoletnia jest diagnozowana pod kątem wady kardiologicznej, ma dziurę w sercu, szmery. Małoletni syn jest zdrowy. Żona przebywa na urlopie wychowawczym. Rodzina mieszka w domu jednorodzinnym przy ul. gen. Grota-R. 42 w G.. Opłata za ogrzewanie gazowe wyniosła za sezon zimowy 3290,52 zł. Pozwany płaci również kredyt hipoteczny zaciągnięty w euro w wysokości 773,17 zł miesięcznie oraz ubezpieczenie nieruchomości w wysokości 600 zł rocznie. Podatek od nieruchomości wynosi 700-800 zł rocznie. Koszty utrzymania małoletnich dzieci określił na kwotę po 1500 zł miesięcznie na każde z nich. W 2022 r. z tytułu zatrudnienia osiągał dochód w wysokości 95042,02 zł. Otrzymywał w tym czasie do wynagrodzenia tzw. dodatek inflacyjny, który obecnie nie jest już wypłacany.

W dniu zamknięcia rozprawy średni kurs euro wynosił 4,3228 zł (tabela nr (...) z dnia 05.03.2024 r., www.nbp.pl).

Okoliczności bezsporne, dokumenty w aktach III RC 282/13 SR w Grudziądzu oraz dowody:



orzeczenie o stopniu niepełnosprawności powoda – k. 6;



dokumentacja medyczna powoda – k. 7,14-15v;



decyzja (...) w G. – k. 8-8v;



decyzja ZUS – k. 34 i 35;



rachunki – k. 9,10-13, 16,17,37



dokumentacja badania noworodka – k. 36;



harmonogram spłat kredytu hipotecznego – k. 38;



PIT/ZG pozwanego za 2022 r. – k. 39;



zaświadczenie o wysokości zarobków pozwanego – k. 40-42;



przesłuchanie op. prawnego – k.45v-46;



przesłuchanie pozwanego – k.46-46v.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Grudziądzu o podwyższenie alimentów sygn. akt III RC 282/13, bezsporne twierdzenia stron oraz ich zeznania a także o przedłożone przez nie dokumenty. Wiarygodność dokumentów na podstawie których ustalono stan faktyczny nie była przez strony kwestionowana.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Ustalając rozmiar ciążącego na pozwanym obowiązku alimentacyjnego należy kierować się dyrektywami zawartymi art. 135 § 1 i § 2 k.r.o., w świetle których zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, może polegać w całości albo w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego. Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W pierwszym rzędzie należało ustalić, czy z uwagi na ukończenie przez powoda 18 lat, jego żądanie należy rozpoznać w oparciu o przepis art. 133 § 1 i 3 k.r.o. czy o przepis art. 133 § 2 k.r.o. (niedostatek).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem oraz poglądami doktryny, w niedostatku znajduje się osoba, która nie może własnymi siłami, przy dołożeniu należytej staranności zaspokoić swoich potrzeb. Taka definicja niedostatku wymaga zatem od osoby działania, aktywności i zaangażowania w poprawę swojej sytuacji życiowej. Tymczasem powód jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji. Poza rentą i dodatkiem uzupełniającym nie ma żadnych innych dochodów, z których mógłby zaspokajać swoje potrzeby. Niewątpliwe potrzeby te są duże, zwłaszcza w zakresie jego rehabilitacji, opieki medycznej czy kupowania pieluch. Dodatkowo powód jest osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie, która w świetle prawa ma taki sam status co dziecko do ukończenia 13 lat. Powód nie ma zatem możliwości skutecznego działania w celu poprawy swojej sytuacji majątkowej i zarobkowej.

Treść art. 133 § 1 k.r.o. podkreśla, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Takie sfomułowanie użyte przez ustawodawcę prowadzi do wniosku, że zdarzyć mogą się sytuacje, w których obowiązek alimentacyjny względem dziecka może być bezterminowy, a nawet dożywotni, jeśli dziecko jest trwale niepełnosprawne, upośledzone, chore w takim stopniu, że nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie. Wówczas szczególny obowiązek alimentacyjny rodziców w ogóle nie wygasa (por. wyrok SN z dnia 14.04.1999 r. III CKN 278/98 Lex nr 1213493) .

W ocenie Sądu z uwagi na stan zdrowia powoda jego roszczenie należy zatem nadal rozpatrywać w kontekście przesłanek z art. 133 § 1 k.r.o.

W odniesieniu do usprawiedliwionych potrzeb powoda doszło do zmian na tyle dużych, by uznać je za istotne w rozumieniu art. 138 k.r.o. W dniu ustalenia dotychczasowych kwot alimentów powód miał ukończone 9 lat, obecnie ma 19 lat. W tym czasie z dziecka stał się fizycznie młodym mężczyzną, ze zwiększonymi potrzebami w zakresie ubrań, wyżywienia. Należy również podkreślić, że z uwagi na ukończenie 18 lat nie jest już objęty specjalnym traktowaniem ze strony publicznej służby zdrowia. W tym miejscu zauważyć należy, że w ramach systemu publicznej służby zdrowia osób małoletnich jest powszechnie wiadome, że czas oczekiwania na niektóre świadczenia medyczne jest tak długi, że rodzice decydują się na leczenie dziecka w sektorze prywatnym. Tym bardziej taka sytuacja dotyka osoby dorosłe. Po stronie powoda pojawiły się zatem zwiększone wydatki w tym zakresie, chociażby w przypadku pilnego skonsultowania jego ostatnich dysfunkcji zdrowotnych. Właśnie w tym zakresie Sąd I instancji upatruje zrealizowanie się przesłanki wskazanej w art. 138 k.r.o.

Odnośnie do zaliczenia przez jego matkę do usprawiedliwionych potrzeb wszystkich kosztów utrzymania mieszkania, należy zauważyć, że brak jest podstaw do wliczania ich do obowiązku alimentacyjnego pozwanego. W kwocie alimentów należy uwzględnić ryczałtowo koszty zużycia mediów. Natomiast koszty czynszu obciążają matkę powoda, bowiem jednym z usprawiedliwionych jego potrzeb jest obowiązek zapewnienia „dachu nad głową”. M. in. w ten sposób jego matka realizuje swój obowiązek alimentacyjny, który również nie ustał. Podkreślić należy, że obecnie to M. P. w przeważającej części spełnia obowiązek alimentacyjny wobec syna – zarówno w formie naturalnej (opieka), jak i finansowej. W tym miejscu zauważyć jednak należy, że od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może wystąpić o przyznanie tzw. świadczenia wspierającego. Przyznanie tego świadczenia powoduje, że opiekun takiej osoby traci świadczenie pielęgnacyjne; może jednak podjąć pracę zarobkową. Matka powoda nie chce skorzystać z tej możliwości obawiając się, że powód może otrzymać mniej pieniędzy niż z obecnych świadczeń. Taka postawa M. P., dla której otwiera się możliwość podjęcia pracy zarobkowej, chociażby by w niepełnym zakresie czasu pracy, nie może prowadzić to tego, aby uwzględnić powództwo powoda w całości.

Pozwany ma aktualnie lepszą sytuację majątkową i zarobkową w porównaniu ze stanem faktycznym sprzed 10 lat. Na dzień zamknięcia rozprawy jego zarobki wynosiły równowartość ponad 7000 zł miesięcznie. Pozwany ma stabilne zatrudnienie oraz wynagrodzenie. Dodać należy, że siła nabywcza jego wynagrodzenia była stabilniejsza niż wynagrodzenia w Polsce, z uwagi na niższą inflację w Niemczech i wypłacany do niedawna dodatek inflacyjny. Pozwany ogranicza się do płacenia dotychczasowych alimentów na rzecz powoda. Zatem jego obowiązek alimentacyjny w tej postaci powinien być realizowany w większym niż obecnie zakresie. Dzieci mają bowiem prawo do równej stopy życiowej z rodzicami a rodzice obowiązani są podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszym dochodem. Skoro pozwany na pozostałe dzieci przeznacza po 1500 zł miesięcznie, to zasadne jest aby powód również mógł uzyskać od niego alimenty w większej wysokości. Powód jest najstarszym dzieckiem pozwanego, co powinien mieć na względzie przy podejmowaniu decyzji o kolejnych dzieciach i powstaniu obowiązków alimentacyjnych. Powód nie może ponosić konsekwencji decyzji życiowych podejmowanych przez pozwanego lub jego najbliższych. Równocześnie fakt posiadania przez pozwanego jeszcze dwojga dzieci ma jednak istotny wpływ na zakres uwzględnienia żądania powoda.

Reasumując stwierdzić należy, że podwyższona kwota alimentów wraz ze środkami gwarantowanymi powodowi przez ZUS oraz matkę, powinny zaspokoić jego usprawiedliwione potrzeby. Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. i art. 138 k.r.o. orzekł jak w pkt. I oraz w pkt. II (a contrario) sentencji.

Na podstawie z art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t.Dz.U.2023.1144), biorąc pod uwagę charakter sprawy oraz to, że swoje dochody pozwany zobowiązany jest przeznaczać na zaspokojenie potrzeb dzieci – Sąd nie obciążył go kosztami sądowymi (pkt III).

Powód w zakresie, w jakim przegrał proces, co do zasady powinien być obciążony kosztami procesu. Jednakże biorąc pod uwagę charakter sprawy, stan zdrowia powoda, Sąd uznał, że zachodzą okoliczności wskazane w art.102 k.p.c. i nie obciążył go kosztami procesu (pkt IV).

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono w pkt. V na podstawie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.